90 (109)

i |»*^rr.r«Li. •    J> Kipvr/u*l* (A%Wivit>Hi»

rSRNOT^^Dl 154950. •'. W*!SJ ?\VN

12

Zmiany demograficzne

„Śledząc przyczynowy łańcuch pogarszania się środowiska, można dojść do samego źródła: za dużo samochodów, za wiele fabryk, za wielkie ilości detergentów, za wiele pestycydów, mnożące się wyziewy, niewystarczające oczyszczalnie ścieków, za mało wody, za dużo dwutlenku węgla to wszystko istnieje dlatego, żc jest za dużo ludzi' (Ehrlich 19(i8. za Grzesica 1983: 43).

W rzeczywistości sprawa wpływu wzrostu demograficznego nie przedstawia się tak prosto. Istnieją czynniki społeczno-kulturowe i ekonomiczne modyfikujące wpływ populacji na środowisko. Ten laki wyraża równanie określające wielkość ludzkiej ingerencji w środowisko:

I = PAT,

gdzie: /'-wielkość populacji, A - konsumpcja per ca pi fu, l - współczynnik technologiczny określający wielkość ingerencji w środowisko na jednostkę konsumpcji.

PcpJacja

O/yłinki pisśudnicz :C*

ŚiodowłsKo

♦    *10 ■OŚ&WZKMt

♦    lazriuszczonc fll?<»tr2£nn£

♦    K'-k;ur£

•    gleby

•    *r.o.a

•    pc wetrze

•    śwat żywy

Ryt-. 12.1. Relacje między populacją a środowiskiem Źródło: MacKztlai i in.. 199S. za Hunter (2000: 4). zmienione.

h [JuhruMo 0 ivł,r/:rtU' ll Kwl.-owski./Mra«>> .ir.,</.ułvp"7/'.\Au - _is;. Winami ,'l»:x ISBN WK-M OI.|.łi« H. C liyWN PWN J««

Wpływ wzrostu populacji na środowisko musi być więc rozpatrywany w powiązaniu ze współczynnikiem technologicznym i konsumpcją per cupita. Szacuje się jednak, że wzrost populacji odpowiada za znaczącą część presji na środowiska. Mycrs (1993:205 217) oszacował np., żc odpowiadał on za:

•    72% ekspansji ziem ornych w latach 1961 1985;

•    69% wzrostu stada zwierząt hodowlanych w latach 1961 1985;

•    79% deforestracji wilgotnych lasów równikowych w latach 1973-1988:

•    46% emisji CO, w latach 1960-1988.

Liczba ludności i jej wzrost nie są ponadto jedynymi czynnikami demograficznymi, od których zależy wpływ populacji na środowisko. Całokształt czynników związanych z oddziaływaniem populacji na środowisko przedstawia rycina 12.1.

12.1. Historia wzrostu demograficznego

Codziennie rodzi się obecnie ponad 200 tys. ludzi. Potęguje to antropogeniczne oddziaływanie na przyrodę. Każdemu trzeba zapewnić przynajmniej żywność, odzież i choćby najskromniejszy dom. Zaspokojenie potrzeb wymaga rozwoju gospodarki (rolnictwa, przemysłu, produkcji nawozów, stali, maszyn itp.). Wzrost liczby ludności powoduje więc zwiększenie obciążenia środowiska i zmniejszanie terenów zajmowanych przez naturalne

Tabela 12.1. 1 listom globalnej populacji ludzkiej

Rok	Polulacja	Kuczna stopu w/rosiu
5C« 000 p.n.e.	2 min
		0.002'*
8 000 p.n.e.	5 10 min
		<m%
I n.c.	17U 400 min
		0,03%
1500	500 min	0.19%
1750	KOI) niln
		0,50%
1900	1,6 mlii
		0.77%
1950	2.5 mld
2000 | 6.1 mld		1,78%.
		0.84%

Źródło: opracowanie własne na podstawie U.S. Cciuus Buicau H/siorical... (2UII?), Haik. Frccnun 1968. aj DcmlKiwski (I9K9: 56).

1S2_

lastępna strona )