92 (117)

Po ustabilizowaniu uszkodzonego odcinka kręgosłupa i podjęciu działań zapobiegających powikłaniom płucnym i odleżynom rozpoczyna się systematyczne usprawnienie lecznicze. Program usprawnienia jest ustalany indywidualnie w zależności od ogólnego stanu zdrowia, poziomu uszkodzenia i stopnia zaburzeń.

W przebiegu zmian pourazowych wyróżniamy cztery zasadnicze okresy:

•    okres wstrząsu rdzeniowego (od pierwszego dnia do 3-6 tygodni),

•    okres pojawienia się automatyzmu rdzeniowego (3-4 miesiące),

•    okres stabilizacji fizjopatologicznej - utrwalenie się zmian nieodwracalnych (od 6 do 24 miesięcy),

•    okres adaptacji psychosomatycznej i społeczno-zawodowej.

Dla procesu rehabilitacji leczniczej szczególne znaczenie ma pierwszy i drugi okres.

Stosowane zabiegi

OKRES WSTRZĄSU RDZENIOWEGO Fizykoterapia

W przypadkach zapaleń pourazowych można stosować diatermię krótkofalową jako przygotowanie do kinezyterapii-

Masaż

Należy zdać sobie sprawę, że masaż jest w tych przypadkach tylko metodą pomocniczą. Główne działanie lecznicze spoczywa na kinezyterapii. Jeżeli jednak stan pacjenta na to

zezwala, możemy za zgodą lekarza prowadzącego nawet 3 razy dziennie wykonywać zabieg drenażu limfatycznego w obrębie klatki piersiowej, brzucha i kończyn. W przypadku uszkodzenia odcinka szyjnego rdzenia dodatkowo można wykonywać delikatne oklepywanie łyżeczkowe klatki piersiowej w celu ułatwienia usuwania nadmiernej ilości śluzu z drzewa oskrzelowego.

Kinezyterapia

Głównymi zadaniami kinezyterapii w tym okresie są:

•    niedopuszczenie do powikłań układu oddechowego,

•    zapobieganie przykurczom i zanikom mięśniowym,

•    zapobieganie odleżynom.

Zadania te realizuje się poprzez stosowanie:

•    Ćwiczeń oddechowych, które spełniajązasadnicząrolę zwłaszcza w przypadku uszkodzenia rdzenia w odcinku szyjnym. W ramach tych ćwiczeń wykonuje się:

-    ćwiczenia oddechowe statyczne i dynamiczne (czas ćwiczeń - 3 do 5 min co godzinę),

-    w zależności od potrzeb można stosować oklepywanie klatki piersiowej.

•    Ćwiczeń biernych - wykonując ruchy każdego porażonego mięśnia z dociśnięciem powierzchni stawowych w celu pobudzenia układu proprioceptywnego. Ćwiczenia te prowadzi się w seriach: po 10 ruchów w serii; 2-3 serie; 2-4 razy dziennie. W zależności od stanu chorobowego przy leczeniu porażeń bez powikłań po około dwóch tygodniach od zachorowania można przystąpić do ćwiczeń czynnych mięśni nieporażonych (niewielka ilość powtórzeń kilka razy dziennie).

189