amat urz kr155

Układ z rys. 14-69 — to wąskopasmowy wzmacniacz m. cz. z tranzystorami warstwowymi, zbudowany w formie przystawki do odbiornika i stosowany tylko przy odbiorze sygnałów telegraficznych. Filtr rezonan-

Rys. 14-69. Wąskopasmowy tranzystorowy wzmacniacz m. cz.

sowy pomiędzy stopniami wzmacniacza, dostrojony do częstotliwości 1000 Hz. stanowi obwód ujemnego sprzężenia zwrotnego obejmującego pierwszy stopień wzmocnienia. Ujemne sprzężenie zwrotne osłabia wzmocnienie wszystkich częstotliwości poza częstotliwością rezonansową. Przystawkę zasila bateria ogniw 9 V.

Uniwersalnym układem, pracującym jako selektywny wzmacniacz lub selektywny tłumik, albo generator drgań akustycznych w szerokim zakresie częstotliwości, jest tzw. „selcctoject” (rys. 14-70). Zastosowano

w nim dwie podwójne triody typu ECG 83 (6 SL 7). Dwa pierwsze stopnie pracują jako przesuwniki fazowe oporowo-pojemnościowe. Lampy te powinny pracować z idealnie równymi opornościami (tolerancja 1%) w obwodzie anody i katody. Częstotliwość, dla której przesunięcie fazowe w tych dwóch stopniach wynosi dokładnie 180°, reguluje się sprzężonymi potencjometrami 0,5 M&. Potencjometr P₂ w obwodzie anodowym triody pracującej w stopniu wzmocnienia służy do regulowania napięcia wyjściowego układu. Ostatnia trioda, włączana przełącznikiem dwupozycjo-wym, przesuwa dodatkowo fazę o 180°.

W pozycji „G” przełącznika układ może spełniać funkcję selektywnego wzmacniacza generatora. Zależy to od ustawienia potencjometru Pi w obwodzie siatki ostatniej triody. Przed progiem wzbudzenia drgań układ jest wzmacniaczem selektywnym o przestrajanej częstotliwości rezonansowej (rys. 14-71) i zmienianej w sposób ciągły (potencjome-

.

i

/

-

■i

>

P

m

nosze

ile

/

ft

.

\ \

\ \

N

-Ll..

f

-1—I.. 1____Ll    __

SCO ■ <00 SM 700 t/XX) fa KM

Rys. 14-71. Charakterystyki tłumienia i przenoszenia układu z rys. 14-70

trem Pi) szerokości i wysokości krzywej przenoszenia. Z łatwością można uzyskać szerokość wstęgi 100 Hz przy tłumieniu sąsiednich częstotliwości o około 26 dB. Wykorzystuje się to do odbioru telegraficznego.

Tuż za progiem wzbudzenia powstają w' układzie drgania własne o częstotliwościach akustycznych, zmienianych w granicach 90 Hz -f-*4- 9000 Hz za pomocą sprzężonych potencjometrów. W tym punkcie otrzymuje się napięcie wyjściowe o kształcie sim^oidy z małą zawartością harmonicznych. Amplitudę napięcia wyjściowego lego prostego generatora RC reguluje się potencjometrem P₂.

W pozycji „F” przełącznika układ staje się selektywnym tłumikiem. Potencjometrem Pj reguluje się szerokość i głębokość krzywej tłumienia, osiągając przy częstotliwości rezonansowej tłumienie około 26 dB. W tym ustawieniu układ może być wykorzystany do eliminowania bądź sygnałów telegraficznych zakłócających odbiór fonii, bądź gwizdów interferencyjnych.

Napięcie anodowe powinno być stabilizowane i dobrze odfiltrowane. Pobierany prąd jest niewielki — około 10 mA.

W odbiorniku krótkofalowym najwygodniej włączać „selectoject” między przcdwżmacńiacz rn. cz. z pontodą i stopień końcowy.