Atlas muzyki!6

XX w. / neoklasycyzm I / Francja, Rosja S33

rodni *’«/ **5?*' powstały reakcjo na epokę (pożno-1 roroan-⁴ \SOTW?'n.pnBjoniancm i ekspresjo-

Formalizm i stnikiunilizni. Podczas gdy muzyka XVIII w., także świecka, była związana z harmonią świata i wiarą, muzyka neoklasyczaajcit pozbawiona tego fundamentu i w swojej przejrzysto-śd jawi się jako wewnętrznie Waha-niedostatek ten pokrywa chłodnym i błyskotliwym zainteresowaniem strukturą oraz formą W muzyce, tak jak w literaturze (ros. formalizm), przez wyobcowanie i parodię dąży się do przełamania nawyków twórczych i słuchowych.

Neoklasycyzm jest tonalny. W latach trzydziestych nasilają się tendencje porządkowania struktur i gatunków. W latach 1950-1960 kierunek zanika.

I Francja. Grupa Sześciu: nazwa pochodzi z sny-kułu H. COLLETA Lei Ciną Russa la ux Franęais et \L Erik Satie (Pięcia Rospn. sześciu Francuzów i pan Erik Satie, 1920). Grupę tworzyli: LOUIS DUREY (1888-1979). GER MAINE TAŁLEFERRE (1892-1983). GEOR-GES AURIC (1899-1983). FRANCIS POU-LENC (1899-1963). HONEGGER. MILHAUD; dowcipna, musicalowa estetyka; gazeta LLc coq": SATIE, COCTEAU R ADIGLET ARTHUR HONEGGER (1892-1955), Paryż, oratoria sceniczne; Le Roi Ba\id(Król Da»id. | 1921), Jeanned"Art aubicher (Joanna ifArem stosie. 1938), tekst CLAUDELA: Judiih (1925): opera Antigone (1922). wg COCTEAL’; mdo-dramv Amphion, Semirands (1931-1934). triu VALERY; 5 symf; Pacific 231. Rugby (1928K muz. radiowa i filmowa.

DARIUS MILHAUD (1892-19741, kompozycje bardzo melodyjne, politonalne, wpływ jazzu; opery: Les malheurs d Orphte (1926); 3-mi* nutowe opery (1927); David( 1954); balety: U hoeuf sur le lott (Byk na dachu; 1920). wg COCTEAU; Lacrtłatkmdumondr(rys Bk IS symf (I—VI na ort. kam.), koacettyim. MARCEL DELANNOY < 1898-1962); Szwajcaria: OTHMAR SCHOECK (1886-1957) i FRANK MARTIN (1890-1974).

Ecofe cTAreuoif; HENRY CUQUET-PLEYEL (1894-1963), DĆSORMIERE (1898-1963).

H. SAUGUET (1901-1989). M JACOB (1906-1977).

La fasę France O Boda Francja t ANDRE JOU-VET (1905-1974). YVES BAUDRIER (nr. 19061 DANIEL-LESUR tur. I90S). MESSlAEN (s. 547).

Rosja. Pć> rewolucji październikowej zmienił «aę charakter muzyki ros Formalizm bu dwudziestych został wyparty pracz tzw. radbaJBó^* styczny, który wg nurks9tovifco-kiuuo*dxj teorii odzwierciedlania prawdy w sztuce i mu/> -cc wyrażał uczucia środkami neokLmwnymi Muzyka mus hyc komunikaiywas (poputizmi PROKOFIEW używa w Ptotnum i rfh pcF pych wyrazu motywów chaiaktm^rcesych: dla Piotrusia wznoszącej aę mełodii smyczków z barwnymi zmianami harmonicznymi, dla Kola aksamitnie giętkiego tematu klarnetu i dla Wilka groźnego i ciężkiego tematu rogów (ryst-O.

iumsarBykę pojmowania stuki -su-£ii eksp^K ■ ^bię naczeiua - na ezo-iftnriiS^g epeto schjłkowj. “jSJjroidOTuraiiB. falami. akwananu.nisał-[jnn i zapachami nocy. ftmżetmjęmy muzyki _i£^ę?j na ziemi, muzyki dnia codziennego -idenranej od indywiduum, obiektywnej sztuki. która pozostawi słuchacza przy zdrowych anystoch ~ skończonej, czystej, pozbawionej zbędnych ornamentów" (CXX.ltAU, 1918). tepkuweo działa mu,xique dćpouillće (dosł.: odar-miSATIEGO. oczyszczona, zabawna, dowcipna (& 517). Amer. musical i jazz budzą zachwyt fek-kMÓĄ i samorodną energią. Moda na taniec, piosenkę kabaretową, błazenadę i jarmarczny te-itr zabarwia wszystkie dziedziny żyda muz Przedmiotem fascynacji staje się też technika. Entuzjazm HONEGGERA dla ciężkiego pa-mvzn Pacific 231 znajduje wyraz w utworze symfonicznym: od powolnych odgłosów ru-ff^ącęj lokomotywy aż po jej największą pręd-kosc. której na wzór chorału towarzyszy tryumfalny temat (rys. A).

nifSt?* ^A    (Stworzenie świata) MIL-

HAtUĄ to rezultat podróży po Ameryce Pd.; tasoónoom świata towarzyszy muzyka z wpływamijazzu: solowe partie saksofonu i klarnetu są tp*Hune na modłę jazzową (I, IV), poja-aę synkopowane powtórzenia motywów (ii)ijazzowa melodyka (rys. B). rowót do XVIII w. Postawa anty romantyczna zjywazbezpośrcdnią przeszłością, czerpiąc w za-nuan z przedromantycznej, szczególnie XVIII-wwznej toncepgi muzyki. Powracają dawne rozmazana, formy i gatunki baroku i wczesnego •“JPtyzmu, takie jak suita, koncert, śmfoma. śó-'“*mak są one traktowane jak czyste kónrep-^azm^owe. bez metafizycznej treśd i zachowa-njagkichkolwjek norm (obsada, gatunek).

z pierwszych bezpośrednich powro-ww tto przeszłości są balety powstałe z inspi-raqi DIAGILEWA: Le donnę di mion tmiore TOMMASINIEGO (19J 7. wg sonat SCARLATTIEGO). La Boutiąue Fantasgue RESPI-GHIEGO (1919, wg ROSSINIEGO). Puldnd-la STRAWIŃSKIEGO (1920. wg PERGO-LES1EGO). Pierwsze oryginalne utwory neo-klasyczne to: suita Tombeau de Couperin RAVELA (1917). Symfonia klasyczna PROKOFIEWA (1917). muz. SATIEGO(zob poniżej), suity SCHÓNBERGA i HINDEMI-THA (1921-1922). Oktet na instr. dęte blaszane STRAWIŃSKIEGO (1922-1923).

Powrót do antyku. W poszukiwaniu nowej prostoty zwrócono się ku antykowi, pocz. poprze vvm w (RAVEL, Dafnis i Chloe, 1912), a poz-IKS (SATfE,1919).

Malrrialcm diwiętouyn:i sia to

rfewfcróice ralii historia muzyki ■ «yk(teniekXIX «. irokro^nyrn jato obcy I.

P®uo»rPB*J?to i J“»-