szenia grupa błędów. Sam pomiar może dać wyniki inne niż oczekiwane. Na przykład przy pomiarze metodą ankiety pocztowej respondent może udzielić nieprawdziwej odpowiedzi na zadane w kwestionariuszu ankietowym pytanie o wysokość jego dochodów. Źródłem tego błędu może być wadliwe zaprojektowanie instrumentu pomiarowego, jakim w tym przypadku jest kwestionariusz ankietowy. Do błędów pomiaru zalicza się również błędy popełniane w pomiarach prowadzonych metodami eksperymentu. Błąd eksperymentu powstaje wówczas, gdy mierzony jest efekt samej sytuacji eksperymentalnej, a nie tylko efekt zmiennej niezależnej.
Błędy zbierania danych. Jeżeli po zastosowaniu metody ankiety pocztowej na pytania kwestionariusza odpowiedziało tylko 40% respondentów z uprzednio dobranej próby, to błąd wynosi aż 60% i jest zwany błędem braku odpowiedz} (non-response error). i mieści się w grupie błędów zbierania danych. Przyczyną tego błędu mogą być wadliwe przygotowanie badania (w tym wadliwy kwestionariusz) oraz zła organizacja badania.
Błędy redukcji danych. Błędy redukcji danych wynikają z różnicy między wynikami otrzymanymi w rezultacie stosowanych metod redukcji a wynikami oczekiwanymi przez badacza. Błędy te powstają głównie na skutek niestarannego przygotowania danych surowych, otrzymanych z pomiarów, do dalszej analizy ilościowej lub jakościowej. Na przykład odpowiedzi respondentów w kwestionariuszach mogą być uprzednio niewłaściwie wyskalowane i zakodowane. Błąd może powstać także w trakcie redakcji wypełnionych kwestionariuszy. Zastosowanie programów' komputerowych może wyeliminować tylko niektóre błędy.
Błędy analizy i interpretacji danych. Błędy analizy wynikają z różnicy między danymi otrzymanymi w wyniku zastosowanych metod analizy a danymi poszukiwanymi przez badacza. Źródłami błędu mogą być: zastosowanie nieodpowiednich metod analizy albo też proste pomyłki, np. dodanie innej cyfry. Często spotykanymi błędami w tej kategorii są błędy interpretacyjne; analitycy przetwarzający dane rozumieją je stronniczo w celu wsparcia lub wykazania słuszności uprzednio postawionych celów i tez. Błędna interpretacja może być dokonana świadomie lub podświadomie, np. z powodu niezrozumienia wyników analizy statystycznej lub ekonometrycznej.
Błędy prezentacji i oceny wyników badania. Błędy prezentacji wynikają z różnicy między wynikami badania przekazanymi przez badacza (prezentera) a informacją odebraną przez użytkownika (decydenta). Źródłem błędu jest zwykle nieumiejętne zaplanowanie i przeprowadzenie prezentacji. Rezultatem tego błędu jest niezrozumienie wyników badania lub ich błędna interpretacja przez decydenta albo innego użytkownika. Błąd może się także wkraść do oceny przeprowadzonego badania po jego zakończeniu.
44