A{EL): |
/>, X, P3 |
B(KL)\ |
P2 P, |
C(EL): |
X2 P5 |
D(KL): |
p* |
Zaletą eksperymentu czterogrupowego jest wyeliminowanie wpływu błędów pomiaru. Jedynie niewystarczający czas pomiaru i inne niezależne źródła mogą mieć wpływ na powstanie błędów. Wadą tego eksperymentu są wyższe koszty związane z doborem i pomiarem dodatkowych grup.
Eksperymenty z wieloma zmiennymi niezależnymi. Modele eksperymentów z wieloma zmiennymi niezależnymi obrazują pomiar jednoczesnego wpływu więcej niż jednej zmiennej niezależnej na zmienną lub zmienne zależne. Eksperymentator może też kontrolować wpływ różnych zmiennych ograniczających. Teraz zostaną opisane cztery modele eksperymentów z wieloma zmiennymi.
Eksperyment całkowicie losowy. Model eksperymentu całkowicie losowego jest rozszerzoną wersją eksperymentu dwugrupowego z czterema pomiarami. W eksperymencie całkowicie losowym występuje kilka wartości zmiennej niezależnej, a jednostki do poszczególnych grup są dobierane losowo. Grupy stanowią zazwyczaj duże próby lub reprezentują względnie jednorodną populację. Do grupy kontrolnej może być również wprowadzona zmienna niezależna. Wartości zmiennej niezależnej tworzą zazwyczaj skalę nominalną.
Przykładem eksperymentu całkowicie losowego jest eksperyment przeprowadzony przez J.W. Dunlopa, polegający na pomiarze wpływu koloru środków reklamy pocztowej na natężenie reakcji odbiorców tej reklamy35. Zmienną niezależną jest tutaj kolor. Kolor biały może być np. traktowany jako grupa kontrolna. Reakcje odbiorców reklamy pocztowej na kolor środków tej reklamy podano w tablicy 4.13.
Tablica 4.13
Reakcje odbiorców reklamy pocztowej na kolor środków tej reklamy
Kolory |
Liczba wysłanych środków reklamy |
Liczba odpowiedzi |
Odpowiedzi w % |
Biały' |
147 |
60 |
40.8 |
Żółty |
144 |
73 |
50,7 |
Niebieski |
141 |
65 |
46.1 |
Wiśniowy |
140 |
54 |
38,6 |
Ogółem |
572 |
252 |
X |
w Por. J.W. Dunlop, The Effeci of Color hi Direct Maił Advertising, Journal of Applied Psycholog)'" 1950, vol. 34, s. 281 {cyt. za R.E. Frankiem, P.E. Greenem, Quantitalive Methods in Marketing, Prcnticc-Hall, Englewood Clifts, New Jersey 1967, s. 39-40).
243