Berylowce (3)

Hs§m

Otrzymywanie

•    elektroliza stopionej mieszaniny MgCI₂ ♦ NaCI ♦ CaCl₂ (około 730°C)

•    na drodze redukcji MgO

MgO ♦ C (CaC₂) -twlg + CO (około 2000°C)

(oczyszczanie przez destylację)

•    z dolomitu (CaC0₃*MgC0₃)

kałcynacja do CaO i MgO

CaO + MgO + woda morska-* Ca(OH)₂*Mg(OH)₂

Ca(OH)₂«Mg(OH)₂ ♦ Mg²* -► 2Mg(OH)₂ ♦ Ca²⁴

Rozpuszczalność Ca(OH)₂ > niż Mg(OH)₂

2 MgO ♦ 2CaO ♦ FeSi    —-* 2Mg + Ca^iO^ + Fe

(1170°C- destylacja w próżni)

Prognozy :

OBECNIE 2 x DROŻSZY OD Al - ale ze względu na nieograniczone zasoby Mg w wodzie morskiej może zastąpić glin

wyiuouy - rwy mi nmzsi i

Właściwości

•    srebrno biały, matowiejący w powietrzu metal

•    Jest najlżejszym metalem użytkowym • 1,74 g/cm³ - stąd składnik stopów lekkich elektron - 90% Mg + Al, Zn, Mn, Cu, I SI odporny

j na działanie alkaliów - podwyższa mechaniczną wytrzymałość;

•    spalając słę daje olśniewająco białe światło

Ca;SrlSa

nid mają Już tak dużego znaczenia technicznego (Jako metale)

Otrzymywanie

Ca i Sr - elektroliza stopionych chlorków Ba - metodą aluminotermlczną

3BaO ♦ 2AI--3Ba ♦ Al₂0₃

6CaO * 2A1— 3 Ca + Ca,AI₂0₆

Właściwości

•    srebrno białe o malejącej twardości

•    podobnie jak Me grupy 1 (IA) rozpuszczają się w ciekłym amoniaku dając niebieskie rozhypttay POdałnswiAZiPZkład do amidków

„ . Wątpliwe bo:

Duża AH jonizacji

Mały rozmiar - szacunkowy r    =27 pm ?

(r kowalencyjny H = 37 pm)

Duża AH sublimacji

najmniej reaktywny - Be

uwagi & spostrzeżenia ogólne

Stąd kowalencyjny charakter wiązań nawet z halogenkami

Do wytworzenia dwóch wiązań kowalencyjnych - Be -• Hybrydyzacja diagonalna sp r Be ma w takim układzie l.k. 2 <- Preferowałby 3 lub 4

Wykłady - Piotr Kirtzensztejn

•    W wysokiej temperaturze (faza gazowa) chlorki (ale I Br, I) układ liniowy CI-Be-CI

•    W ~ 560°C prawie 20% w postaci dlmeru gdzie Be <p najprawdopodobniej trój-skoordynowany

Ci-Be /Be—Cl

^XCI

2. Tworząc alkoksylany [Be(OR)₂]„ w których Be jest trój- lub czterokrotnie skoordynowany

•    Z Jednej strony [Be(OMe)_;]„ - wysoce spollmeryzowany układ nie rozpuszczalny w rozpuszczalnikach węglowodorowych

•    Z drugiej strony [Be(0-t-Bu)₂)₃- nisko spollmeryzowany trimer rozpuszczalny

•    Jak i wysoce lotny dimer { Be[OC(CF₃)₂]₂>₂

Su'    Bu*

i    '

BuO-B«    -OBu

Bu'    Bu'

Wykłady - Piotr Kirszensztejn

3akorfi||l^iwitoirm»lwatoordy»łatj^7

t--

i. Na drodze polimeryzacji poprzez po przez mostki tak Jak BeCI_;

Koordynacja Be - nie dokładnie tetraedryczna bo kąt CIBeCI =98.2°

• Jednostka (BeCIjBe) częściowo wydłużona wzdłuż osi łańcucha >-W (BeMe₂)„kąt CBeC = 114°

(deformacje od idealnego kąta tetraedrycznego - (109°28T związane są z obecnością / brakiem obecności wolnych par na grupach mostkowych lub atomach które mogą łączyć się z metalem}

WWtotfr • piotr wrerensiwjn

WYJĄTEK - gdy mostkiem jest tlen lub azot - mamy do

czynienia z monomeęam^.

3. Funkcjonując jako kwasy Lewisa wiele związków berylu osiąga maksymalną koordynację metalu np.:

•    Chlorki tworzą eterki [CI₂Be<OR₂)₂]

•    Joi^y kompleksowe [BeF₄]²- ; [Be(H₂0)«,3²⁺

•    Dodatkowo obok tetraedrycznych jonów [BeFJ² możliwe tworzenie układów typu M*Be₂F₅ zawierających nieskończoną warstwę tetraedrycznych anionów BeF₄ w heksagonalnym pierścieniu

Wykłady • Piotr KrrJZensztejn

4