I
Ćwiczenie nr
h
Temat: SKRZYNIA PRZEKŁADNIOWA
Cel ćw: Zapoznanie się z istotą przenoszenia momentu obrotowego przez prze
kładnie mechaniczne, ich budową oraz sposobem obliczania przełożeń przekładni.
1. Część informacyjno-teoretyczna.
Ruch obrotowy z silników napędzających jest bardzo rzadko przekazywany bezpośrednio na napędzane wały w maszynie. Zwykle między tymi elementami znajduje się urządzenie pośredniczące, zwane przekładnią. Najbardziej rozpowszechnione w maszynach są przekładnie mechaniczne, stosowane do przenoszenia ruchu obrotowego między dwoma wałami, na ogół z równoczesną zmianą prędkości obrotowej.
Skrzynia przekładniowa nazywana często skrzynią biegów pełni funkcję przekładni zwalniającej (reduktora). Umożliwia ona dostosowanie prędkości obrotowej wału korbowego silnika do prędkości jazdy i uzyskanie dostatecznie dużego momentu obrotowego na kołach a także odłączenie silnika od kół napędowych podczas postoju i pracę silnika przy biegu jałowym.
Konieczność stosowania skrzyni przekładniowej wynika stąd, że silniki w samochodach i motocyklach są wysokoobrotowe (4000-6000 obr/min). Natomiast prędkość obrotowa kół musi być znacznie mniejsza niż prędkość obrotowa wału korbowego. Z tego właśnie względu pojazdy wyposaża się w skrzynie przekładniowe, umożliwiające poprzez zmianę przełożenia na uzyskanie różnych wielkości momentu obrotowego na kołach. Liczba przełożeń w samochodach osobowycli wynosi 3-4, a w ciężarowych 4-6.
Skrzynia przekładniowa posiada trzy wałki /rys. 1/ : sprzęgłowy (1 )-doprowadzający napęd ze sprzęgła, główny (2 podbierający napęd i pośredni (3 ). Wałki z osadzonymi na nich kołami zębatymi o zębach prostych ułożyskowane są na łożyskach tocznych. Koło zębate (4) znajdujące się na wałku sprzęgłowym jest stale zazębione z kołem zębatym (5) znajdującym się na wałku pośrednim, co sprawia że jeśli obraca się wałek sprzęgłowy, to wraz z nim obraca się wałek pośredni.