bio14

NAZWA ŁACIŃSKA NAZWA POLSKA

Dermanyssus gallinae Dręcz kurzy/ ptaszyn i ec

Ornithonyssus bacoti Roztocz szczurzy

Sarcoptes scabiei Świerzbowiec ludzki

SIEDLISKO	Gniazda ptaków na fasadach budynków, głodne przechodzą do mieszkań	Gatunek synantropijny, preferuje klimat tropikalny	Skóra człowieka
R OZPRZE ST RZENI EN IE	kosmopolityczny	Cały świat oprócz strefy arktycznej i antarklycznej	kosmopolityczny
AKTYWNOŚĆ	Nocna, najliczniej w miesiącach letnich, a także w' ogrzewanych pomieszczeniach,	Cały dzień, napady przeważnie w lecie	Najwięcej zachorowań w miesiącach letnich
PATOGENY I CHOROBY	Choroba - świerzb gołębi, wirus zapalenia St Louis, riketsje Coxiella burnetii - gorączka Q, Rickettsia siberica, Trenopema gaUinarum -spirochetoza drobiu	Rickettsia typhi, Coxiella burnetii - gorączka Q, Yersinia pestis - dżuma, Bacterium tularense, Rickettsia acari, Borre/ia duttoni, Leptospira ictehaemorrhagiae, mikrofilarie Lilomosoides carinii i Dicroftlaria repens	Scabies - świerzb, objawy - silny świąd, nasilony w' porze nocnej przez ciepło wytwarzane w łóżku, na skórze w wyniku drapania powstają spryszczenia (eczematisatio) i zł i szej ow'acen i a (impetiginisatio)
ŻYWICIELE	Ptaki dziko żyjące, hodowane w mieszkaniach, domowe (wróbel Passer domesticus, szpak Sturnus vu/gańs, gołąb skalny Columba Ima, kury, kaczki, domowe gołębie, papugi, kanarki); PO ŻEROWANIU NA CZŁOWIEKU NIE SĄ ZDOLNE DO ROZRODU	Szczur wędrowny Rattus nowegicns, szczur śniady R. rattus, mysz domowa Mus musculus, mysz zaroślawa Apodemus sihaticus, mysz leśna A. jlaricollis, ryjówka aksamitna Sorex araneus, człowiek z braku laku	człowiek
STADIA ATAKUJĄCE CZŁOWIEKA	Stadia dojrzale, proto- i deutonimfy	Protonimfa, postać dorosła	Wszystkie żyją w skórze człowieka
CYKL ROZWOJOWY	Jajo - larwa (nie żeruje) - protonimfa (żeruje) - deutonimfa (żeruje) - stadium dojrzałe	Jajo - larwa (mało aktywna, nie pobiera pokarmu) - protonimfa (bardzo aktywna i krwiopijna, samice żerują dw'a, samce - raz) -deutonimfa (nie żeruje, mało ruchliwa) - postać dorosła	Jajo - larwa - protonimfa - tritonimfa (kopulują z samcami, po czym linieją w samice) - postać dorosła (samice po kopulacji dzięki keratynazie wydzielanej ze śliną drążą w' naskórku poziomy kanał o głębokości 0,08 mm i długości kilku cm, na jego końcu składają jaja i wydalają kał)

CHARAKTERYSTYCZNE

—> Termotropiczny - wędruje w stronę źródła ciepła

—» po żerowaniu na człowieku przeżywają, ale nie są zdolne do rozrodu

—> Lokalizują się: u dorosłych - klatka piersiowa, brzuch, kończyna górna, dolna, plecy, twarz, szyja; u noworodków i małych dzieci -całe ciało od twarzy, szyi po wewnętrzne strony łokci (miejsca z delikatną skórą)

—> Lubi wysoką wilgotność 75-90% i temperaturę 20-25oC

-> PARTENOGENEZA FAKULTATYWNA - z niezapłodnionych jaj rozwijają się samice —* po żerowaniu na człowieku rozwijają się prawidłowo powierzchniach palców, w zgięciach i fałach skórnych, na tułowiu przeważnie w okolicy pępka, sutków u kobiet i okolic płciowych u mężczyzny, na pośladkach, nigdy na twarzy i na plecach

—► rozwój tylko na żywicielu

—► człowiek zaraża się larwą, nimfą lub

zapłodnioną samicą

—> rozwój pozazarodkowy trwa 17 dni

—» u ludzi dobrze odżywionych o prawidłowej

odporności może dojść do samowyleczenia

—» LINDAN - podstawowy lek