bożena wojtasik doradca zawodu strona� 93

momencie dokonywania wyboru zawodu” ²⁶. Podstawy informacyjne decyzji wywierają znaczący wpływ na inne cechy decyzji. Od stopnia poinformowania zależy bowiem stanowczość decyzji oraz jej konkretność i trwałość. W badaniach prowadzonych przez autorkę przekaz informacji o zawodach miał istotny wpływ na zmniejszenie się liczby osób niezdecydowanych co do wyboru zawodu oraz utrwalenie decyzji osób zdecydowanych ’²⁷.

Wagę informacji w procesie wyboru zawodu podkreśla wielu polskich autorów -⁸. Jak twierdzi W. Rachalska, „prawidłowe informacje sprzyjają podejmowaniu prawidłowej decyzji (choć oczywiście nie przesądzają tego), błędne, tzn. niekompletne, nierzetelne, nieobiektywne, nieaktualne, niezrozumiałe dla odbiorcy lub przez niego nieaprobowane, powodują podejmowanie decyzji często sprzecznych z interesem jednostki, a także społeczeństwa” ^2lJ. 'l ak więc znaczenie wyborów zawodów w skali makrospo-łecznej jest ogromne. Trafny wybór zawodu jest przedmiotem zainteresowania całego społeczeństwa. Zdaniem S. Baścika nie chodzi tu tylko o problem wydajności pracy, lecz również o konsekwencje natury społecznej, kulturalnej, moralnej i politycznej. Patr/ąc na problem wyboru zawodu z punktu widzenia ekonomisty można dostrzec, iż źle funkcjonujący system komunikacji może spowodować, że wiele uczniów wybierze zawody poniżej swoich możliwości, co przyniesie duże straty. Podobnie niekorzystna sytuacja zaistnieje również wtedy, gdy wybrane zawody będą przerastały możliwości uczniów³⁰.

3. ŚRODKI, CZYLI NARZĘDZIA DZIAŁANIA

Rozmaite środki służące informowaniu uczniów' w trakcie wyboru zawodu przedstawia I. Janiszewska. Twierdzi ona, że informacja zawodowa powinna być częścią składową programów szkolnych. Nie może przybierać zatem postaci krótkotrwałej propagandy, ale powinna być zorganizowanym procesem. Nauczyciele różnych przedmiotów, np. matematyki, biologii, muzyki, plastyki, mogą przekazywać informacje zawodowe podczas swoich

Czcrwińska-Jasicwicz. op. cir.. s. 48-49.

²⁷ Ibidem, s. 52. 122-123.

³⁸ W. Rachalska. T. Nowacki. M. Czcrwińska-Jasicwicz, K. Letniska. I. Janiszewska. S Szajek i inni.

^2y W. R a c h a 1 s k a. Problemy ońe mocji zaw odowej. WSiP, Warszawa 19S7. s. 40-³⁰ S. B a > c i k. Wybór zawodu a szkolą. WSiP. Warszawa 1974. s. 38.

lekcji 31. Nauczyciele wspólnie z innymi fachowcami mogą stosować różne środki celem informowania uczniów:

— wycieczki, staże i prace społecznie użyteczne,

— pogadanki i wystawy,

— spotkania ze specjalistami i z uczniami szkół zawodowych,

—publikacje: przewodniki, monografie, biuletyny informacyjne, poradniki,

— audycje w telewizji, radiu, filmy,

— informacje zdobywane indywidualnie

Interesującą systematykę rodzajów informacji przedstawia H. Kies³-’:

Rodzaje informacji

	Wizualne	Słuchowe	Audiowizualne
Informacje trwale	— monografie zawodów — podręczniki wyboru zawodu — informatory paletowe — programy komputerowe	— nagrania taśmowe — nagrania kasetowe — nagrania gramofonowe	— przeźrocza z synchronizowanym nagraniem taśmowym — programy na vidco — filmy
	— gry tematyczne	— zabawy tematyczne i sytuacyjne	— psychodramy
Informacje	— doniesienia prasowe	— reportaże radiowe	— audycje tv
ulotne	— plakaty	— wykłady	— wizyty w zakładach pracy
	— ulotki	— dyżury przy telefonii:	— konkursy zawodo-znawczc

Przedstawiając tę systematykę A. Kochlewska stawia pytanie, jak przezwyciężyć ograniczenia wymienionych s'rodków, aby informator mógł pizekazać treści w sposób jak najmniej zniekształcony. Zdaniem autorki, można stosować różne narzędzia informacji i wybierać takie, których wady znoszą się nawzajem. Ważny jest przede wszystkim cel, jakiemu mają służyć

³¹ W niektórych krajach uznano takie informowanie uczniów za niewystarczające i utworzono odrębny przedmiot w szkole, związany z wyborem zawodu.

^JJI,himzowska.o(). cir., s. 135-160.

⁵³ Wg II. R i c s. Benifsaufkldrung ais Kommunikationsproiess, [w:j Handlach der Be-rufspsyc/tologie, red. K H. Seifert. GOttchcn 1977. s. 4-łO (cyt za: A. K o c h I c w $ k a. op cir).