CCF20081016036

wprowadzenie między badającego a badanego czynnika celowo dobrane go, co do którego można żywić nadzieję, że wywoła w badanym określone reakcje i postawy emocjonalne. Charakter tych reakcji, ich siła, natężenie trwanie stanowią właśnie przedmiot zainteresowania badacza. Socjologii! nie posiada dotychczas standaryzowanych narzędzi prowadzenia badtlll metodami projekcyjnymi. Najczęściej dotychczas stosuje je psychologii! kliniczna i eksperymentalna. Spośród najbardziej znanych wymieniim techniki werbalne i obrazkowe. Techniki werbalne polegają na kojarzeniu słów, kończeniu zdań lub odpowiedziach na specjalne pytania. Badam wyraża w ten sposób swoje uczucia lub reakcje, np.: żąda się zakończeniu zdań: „Gdy mój przyjaciel otrzymuje ocenę niedostateczną...”, „Gdy im podwórku widzę bijatykę kolegów...” itp. Techniki obrazkowe polegają im opisywaniu treści podsuniętych obrazków, konsekwencji przedstawionymi scen, lub przyczyn, które do przedstawionej sytuacji doprowadziły.

W badaniach pedagogicznych techniki projekcyjne nie znalazły do In pory szerszego zastosowania. Trudno przypuszczać, że w przyszłość i nabiorą zbyt wielkiego znaczenia. Należy się spodziewać, że w miarę ich rozwoju i standaryzacji staną się cenną pomocą w oznaczaniu cccii osobowości jednostek i grup rówieśniczych. Ich znaczenie szczególni' w badaniach nad rolą przywódców w grupach rówieśniczych, motywacji określonych działa, jednostkowych i grupowych będzie stale wzrastać.

Literatura zalecana:

Wymienię tylko większe opracowania poświęcone poszczególnym technikom, pomllk zaś ogromna ilość opracowań cząstkowych i artykułów.

R. Przezwański - Obserwacje pedagogiczne. Warszawa 1959, Z. Skórny - Obserwai | psychologiczna dziecka. Warszawa 1961, S. Gerstmann -Rozmowa i wywiad w psychologii Warszawa 1976. Analizy i próby technik badawczych w socjologii t. 3 i 4 praca zbiorowii pod red. Z. Gostkowskiego, J. Lutyńskiego. Wrocław 1972, 1975. Z tej samej serii t. II Wrocław 1968 poświęcony ankiecie. M. Łobocki - Metody badań pedagogicznych. Wars/n wa 1978, r. VII - ankiety, kwestionariusze oraz r. V - Analiza dokumentów. Metody bailim socjologicznych red. S. Nowak. Warszawa 1965, r. V. Wykorzystanie dokumentów osohh tych, W. Zaczyński - Praca badawcza nauczyciela. Warszawa 1968, r. IX Dokumenty i li li analiza w badaniach pedagogicznych. Egzemplifikację techniki analiza treści znajdzie telnik w: Metody badań psychologicznych t. 2. Warszawa 1973, red. L. Wałoszynowii, w opracowaniu S. Szumana ss: 139-160, także w: Metody badań socjologicznych tul S. Nowak. Warszawa 1965 r. VI. Analiza treści. Tamże r. VII Metody projekcyjne.

Najpełniejsze opracowanie technik socjometrycznych znajdzie czytelnik w: Meluib badań psychologicznych red. L. Woloszynowat. 1 .Warszawa 1968, opracował Adolf Molnl oraz znacznie obszerniej w t. 2 - Warszawa 1973 w opracowaniu Marka Pilkiewii i W zakresie technik projekcyjnych cenne wiadomości zawiera r. 6 i 7 pracy J. Brzezińska p

| ii iiitiiHy metodologii badań psychologicznych. Warszawa 1978, także J. Rembowski -

.....Iii projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży. Warszawa 1975.

i ipi licowania ogólne: Metody badań pedagogicznych, (red) Andrzej Góralski - Warsza-1'W), Janusz Gnitecki - Zarys metodologii badań w pedagogice empirycznej. Zielona ¹ i 1993, R. Mayntz, K. Holm, P. Hubner - Wprowadzenia do metod socjologii empiry-mi i, Warszawa 1985.

iilimia i pytania:

I Proszę wymienić zalety i wady poszczególnych typów obserwacji w zastosowaniu do następującego zjawiska: „Tworzenie się grup nieformalnych w nowym osiedlu mieszkaniowym”.

Jaką technikę badań obserwację czy wywiad, będzie właściwiej zastosować do badań następujących zagadnień?

a)    „Sytuacja społeczna samotnej matki w środowisku wiejskim”

b)    „Plany szkolne i życiowe młodzieży klas siódmych w środowisku wiejskim i małomiasteczkowym”

c)    „Struktura czasu wolnego młodzieży dojeżdżającej do szkół”

d)    „Stosunek młodzieży robotniczej do wybranych wartości etycznych i społecznych".

I Proszę dobrać po dwa tematy, zagadnienia - sposobne do badań przy pomocy ankiety oraz wywiadu.

I Oto przykład lematu, który powinien być rozwiązywany przy pomocy różnych lechnik: „Metody i treści oddziaływania wychowawczego na jednostki i grupy w różnych organizacjach młodzieżowych w Polsce Ludowej”. Proszę wymienić najbardziej odpowiednie techniki oraz wymyślić dwa tematy wymagające zastosowania różnych technik badawczych.