wszystkim do oznaczania czystości mikrobiologicznej opakowań, takich jak: butelki, puszki itp. Do płukania tych naczyń stosuje się wodę wyjałowioną lub odpowiedni płyn do rozcieńczeń.
Metoda sedymentacyjna jest stosowana do badania czystości powietrza i była omówiona w rozdziale 7.
W kontroli mikrobiologicznej zakładu oznacza się zwykle ogólną liczbę drobnoustrojów oraz miano coli. W niektórych przypadkach oznacza się ponadto liczbę pleśni i drożdży (np. przy badaniu pergaminu lub folii dla masła i serów) lub wykonuje się posiewy na różne pożywki wybiórcze w celu oznaczenia określonych grup drobnoustrojów szkodliwych w danym zakładzie (np. bakterii gnilnych). Otrzymane wyniki badań porównuje się z wymaganiami jakościowymi podanymi w normach. W przypadku braku norm mikrobiologicznych, przyjmuje się inne umowne kryteria oceny. Uważa się np., że dobrze umyte opakowania (puszki metalowe), używane w przetwórstwie owocowo-warzywnym, nie powinny zawierać więcej niż 10 komórek drobnoustrojów w 1 cm3 popłuczyn.
Zasada metody. Próbki do badania można pobrać z pracowni przedmiotowej. Badanie wykonuje się przed i po dezynfekcji. Wybrany sprzęt zmywa się tamponem, który umieszcza się następnie w kolbie Erlenmeyera z jałowym płynem Ringera (przep. labor. 1.2) w ilości 100 cm3. Zawartość kolby wytrząsa się przez 2 min. Następnie z płynu w kolbie przygotowuje się rozcieńczenia i wykonuje się posiewy na płytki Petriego zalewając je agarem odżywczym (przep. labor. 1.5). Inkubację prowadzi się w znanych już warunkach (ro2dz. 7).
Materiały: płytki z posiewami po inkubacji.
Wykonanie badania. Z wybranych rozcieńczeń policzyć wyrosłe kolonie na płytkach. Obliczyć średnie arytmetyczne liczby kolonii z dwu równoległych rozcieńczeń. Następnie obliczyć efekt dezynfekcji w sposób następujący: zakażenie przed zabiegiem a - stanowi 100%, zakażenie po zabiegu b - stanowi x %,
a
Efekt dezynfekcji y wynosi
y = 100 - x % = 100 - A--100 % a
Interpretacja wyników. Ocenić różnicę w stopniu zakażenia badanego sprzętu przed i po zabiegu dezynfekcji. Wyniki obliczeń porównać z danymi w p. 8.9.
Vlateriały i sprzęt: butelka mleczarska, korek gumowy, pipety wielomiarowe pojemno-ici 1 cm3 i 20 cm3, agar bulionowy z glukozą (przep. labor. 1.12), pożywka z żółcią zielenią brylantową (przep. labor. 1.8), płyn do płukania (przep. labor. 1.14). Wykonanie badania. Do badanej butelki wlać jałowo 20 cm3 płynu do płukania, zamknąć butelkę jałowym korkiem gumowym i wytrząsać 1 min. Następnie jałową pipetą pobrać dwa razy po 2 cm3 płynu z butelki i przenieść do dwu płytek Petriego, zalewając posiew rozpłynnionym i ostudzonym agarem bulionowym z mlekiem i glukozą. Ponadto po 1 cm3 płynu z butelki posiać do dwu probówek z pożywką z żółcią i zielenią brylantową. Posiewy na płytkach inkubować 72 h w temperaturze 30 C, a. posiewy w probówkach - 48 h w temperaturze 37' C.
Wykonanie badania. Policzyć kolonie na płytkach Petriego i obliczyć średnią arytmetyczną z dwu płytek, podając ostatecznie liczbę komórek w 20 cm3 popłuczyn (obliczoną średnią pomnożyć przez 10). Sprawdzić obecność gazu w rurkach Diir-hama. Odczytać miano coli (rozdz. 7).
Interpretacja wyników. Oceny czystości butelek dokonać porównując otrzymane wyniki z wymaganiami podanymi w normie przedmiotowej. Wg PN-82/A-860 32 butelki do mleka dobrze umyte nie powinny wykazywać w 20 cm3 popłuczyn więcej drobnoustrojów niż:
1000 - w butelkach 1 dm3 500 - w butelkach 1/2 dm3 250 - w butelkach 1/4 dm3.
Obecność pałeczek okrężnicy jest niedopuszczalna w 1 cm3. Natomiast dla butelek umytych dostatecznie dopuszcza się (w 20 cm3 popłuczyn):
1500 komórek - w butelkach 1 dm3 750 komórek - w butelkach 1/2 dm3 500 komórek - w butelkach 1/4 dm3.
Bakterie z grupy coli - nieobecne w 1 cm3.
Materiały i sprzęt: tampony z waty (lub gazy), płyn Ringera 1 :4 (przep. labor. 1.2), agar odżywczy (przep. labor. 1.5).
Wykonanie badania. Do 100 cm3 jałowego płynu Ringera wrzucić cztery jałowe tampony. Najpierw pobrać próbki z rąk nie umytych. W tym celu tampon ująć jałową pincetą, odcisnąć nadmiar płynu przez dotknięcie wewnętrznej ścianki naczynia, po czym zmyć nim powierzchnię dłoni. Używając łącznie czterech tamponów zmyć kolejno zewnętrzną i wewnętrzną powierzchnię obu rąk. Tampony przenieść z powrotem do kolby z płynem Ringera i wstrząsać zawartość kolby przez 2 min. Następnie wykonać rozcieńczenia (liczba rozcieńczeń zależy od przewidywanego stopnia zakażenia) i posiewy na płytki Petriego (po dwie równoległe próby z każdego
156
157