CCF20081203021

(11.25)

(11.26)

(11.27)

(11.28)

d_a = m(z + 2)±2X = m(z + 2±2x) d_f = m(z — 2,5)±2X = m(z — 2,5±2x) h_a = m + X = m(l ±x) h_f = 1,25 m + X = m( 1,25+ x)

Przekładnie z przesunięciem zarysu. Zastosowanie jednego koła z przesuniętym zarysem powoduje konieczność wprowadzenia odpowiednich zmian w przekładni.

Rozróżnia się dwa podstawowe przypadki stosowania kół z przesuniętymi zarysami:

•    bez zmiany odległości osi — oznaczenie X — X (dawniej: P — 0),

•    ze zmianą odległości osi — oznaczenie X + X (dawniej: P).

W pierwszym przypadku w kole o mniejszej liczbie zębów stosuje się przesunięcie dodatnie, natomiast w kole współpracującym — przesunięcie ujemne, co zapisuje się: X₁ = —X₂ oraz x₁ = — x₂. Wartości bezwzględne obu przesunięć muszą być jednakowe.

Należy zwrócić uwagę, że przy ujemnym przesunięciu zarysu można doprowadzić do podcięcia zębów. Wprowadza się więc warunek:

dla praktycznej granicznej liczby zębów z₁ + z₂^2z'_g    (11.29)

dla teoretycznej granicznej liczby zębów z₁ + z₂ ^ 2z_g

Jeżeli warunek ten jest spełniony, można zastosować przesunięcie typu

X-X.

Przesunięcie zarysu X + X powoduje zmianę odległości osi; stosuje się je wówczas, gdy warunek 11.29 nie jest spełniony lub gdy zmiana odległości osi wynika ze względów konstrukcyjnych. Najczęściej ma to miejsce, gdy na dwóch współpracujących wałach osadzono kilka par kół zębatych (tzw. dwójki lub trójki przesuwne), a teoretyczna odległość osi poszczególnych par jest różna w niewielkich granicach. Różnice te można usunąć, stosując przesunięcie typu X + X. W szczególnych przypadkach można również stosować przesunięcie X + 0, gdy wystarczy zastosowanie przesunięcia tylko w jednym kole.

Rozpatrzymy obliczanie przekładni, w której oba koła mają dodatnie przesunięcie zarysu. Po ustaleniu współczynników Xj i x₂ oraz obliczeniu wartości X₁ i X₂ osie kół należy rozsunąć na tzw. pozorną odległość osi a_p, równą

a_p = a +(x₁+x₂)m = a+X₁ + X₂    (11.30)

Powstanie wówczas nadmierny luz obwodowy, który należy zmniejszyć do normalnej wartości, zbliżając osie o odcinek K = k-m. Uzyskuje się w ten sposób rzeczywistą odległość osi a_r

a_r = a_p-k-m = a + X₁+X₂-K    (11.31)

18 — Części maszyn 273