CCF20090225034

PODSTAWOWY

CZYNN/K

ogrMTczamcy

Zawsze obecny. Wzmacnia go wszystko, co staży nasita-niu się konkurenę/u

/ \ 1 / 1		Piodnoźć potencjalna Płodność faktyczna Dojrzałość Laktacja
| ROZMNAŻAMY
Sl
		życia osobników młodych')
, ..

zmniejszenie rozmnażania związane z nasileniem nacisku społecznego i dlatego postępujące wraz ze wzrostem liczby ludności

Glukoneogeneza Metabolizm związków mineralnych i wodu tnne skutki metaboliczne

Zmniejszona liczba granu/ocytów kwaso-chtonnych we krwi Rozpad limfocytów

-) GONADOTROPINY^

(Hormon pęcherzykotro-powy, hormon luteini-

	dón tarczowych
			N/EOOSTATEK POKARMU działa zmniejszając wydzie łanie gonadotropin bez pobudzania produkcji ACTH
CAŁY PROCES ULEGA ODWRÓCENIU. WRAZ ZE SPADKIEM LICZBY LUDNOŚCI

statek hormonu jajnika na przykład może spowodować, że kora nadnerczy potraktuje zagnieżdżony płód jako ranę, którą trzeba wygoić. Podobnie gruczołowe źródła męskości i macierzyństwa w wyniku nierównego szafowania cukrem są równie podatne na wysychanie. Pomijając nadciśnienie (związane z innym towarem, solą, którym nie potrzebujemy się teraz zajmować), zgubnym symptomem okazać się może niedocukrzenie. Jakikolwiek mikroskopijny extra stres, tego rodzaju co na przykład duży hałas, staje się czymś podobnym do wizyty inspektora bankowego: pod wpływem wstrząsu rdzeń nadnerczy wysyła raptownie rzut adrenaliny do mięśni, krew opróżnia się z cukru, a mózg gwałtownie głoduje. Stąd też szok wygląda jak hiperinsulinizm. Nadmiernie aktywna przysadka mózgowa, podobnie jak ogarnięte paniką nadnercza, przypomina nie zasługującego na zaufanie funkcjonariusza bankowego, trzymającego rękę w kasie.”

Nadnercza a stres

Czytelnik przypomina sobie, że u jeleni sika przed i w okresie masowego wymierania wykryto niezwykle powiększone nadnercze. To powiększenie się rozmiarów związane było najprawdopodobniej ze wzmożonym zapotrzebowaniem na ACTH, spowodowanym wzrastającym stresem wskutek prze-gęszczenia.

Podążając za tym tropem, Christian zbadał w późnych latach pięćdziesiątych sezonowe zmiany w gruczołach nadnerczy u świstaków. U ośmiuset siedemdziesięciu dwóch sztuk zebranych i poddanych sekcjom w czasie czterech lat, niewielka waga nadnerczy wzrastała od marca do końca czerwca aż o 60 procent, w okresie gdy samce świstaków, zajęte godami, przejawiają aktywność przez dłuższą część dnia i wiele z nich koncentruje się jednocześnie w tym samym rejonie. Waga nadnerczy opadała w lipcu, gdy aktywnych było najwięcej zwierząt, ale agresja utrzymywała się na niskim poziomie, po czym ostro wzrastała w sierpniu, gdy młode świstaki wyruszały masowo, żeby sobie zabezpieczyć terytoria, i kiedy wybuchały częste konflikty na tym tle. Zatem, konkluduje Christian, „utrata agresywności wydaje się najistotniejszym momentem zapoczątkowującym letni spadek wagi nadnerczy”. Przyjmuje się dziś powszechnie, że procesy selekcji sterujące ewolucją faworyzują osobniki dominujące w danej grupie. Sztuki takie nie tylko w mniejszym stopniu podlegają stresom, ale potrafią też chyba znieść większy stres. Badając „patologię prze-gęszczenia” Christian stwierdził, że nadnercza

71