CCF20091108032

było najważniejszym czynnikiem redukującym skutki stresu w obu badanych grupach (Gutierres, Saenz & Green, 1994).

Oceniano również efektywność programów wspierania pracowników, które uczą zarządzania stresem i uodporniają na jego wpływ. Programy te obejmują ćwiczenia relaksacyjne, biofeedback oraz zmianę schematów poznawczych u ludzi. Ich efektem może być obniżenie poziomu fizjologicznego pobudzenia, który wywołał stres. Uczestnicy tych programów, którzy opanowali behawioralne i poznawcze techniki redukowania stresu, odczuwali mniejsze napięcie, mieli mniej dolegliwości związanych ze snem i lepiej radzili sobie ze stresorami w miejscu pracy (Parkes, 1990). Metaanaliza 37 badań, w których uczestniczyło 1 837 pracowników pokazała, że techniki uodporniania na stres znacząco redukują niepokój i poprawiają wykonywanie zadań (Saunders, Driskell, Johnston & Salas, 1996).

Organizacyjne programy wspierania pracowników nie są zorientowane na eliminowanie źródeł stresu w miejscu pracy, ale na uczenie skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem. Korzyści wynoszone przez pracowników i pracodawców znacznie przewyższają koszty wprowadzenia tych programów (por. Ivancevich, Matteson, Freedman & Phillips, 1990; Pelletier, 1991).

Liczba organizacji, które oferują pracownikom udział w zajęciach sportowych w celu poprawy stanu zdrowia, wzrosła z 60% w środku lat osiemdziesiątych do 81% w latach dziewięćdziesiątych. Zakłada się, że poprawa samopoczucia fizycznego i psychicznego ułatwia znoszenie następstw stresu. Nacisk kładzie się na przekonywanie pracowników, by zmienili lub zmodyfikowali niezdrowe zachowania i prowadzili zdrowy tryb życia. Chociaż programy są sponsorowane przez organizację, odpowiedzialność za sprzyjające zdrowiu zachowania, takie jak uprawianie ćwiczeń, przestrzeganie odpowiedniej diety i porzucenie palenia papierosów, spoczywa na pracowniku.

Niektóre programy sterowania stresem są ukierunkowane na menedżerów z typem osobowości A. Przyświeca im nadzieja zmniejszenia prawdopodobieństwa pojawienia się choroby wieńcowej serca. Firma Xerox ocenia, że koszt utraty menedżera wynosi 600 tys. USD. Znacznie mniej kosztowne jest redukowanie stresu oraz zmienianie zachowań. Ćwiczenia, których celem jest zmiana zachowań typowych dla osobowości A, obejmują wolniejszy sposób wypowiadania się i uczenie się nieprzerywania wypowiedzi innym ludziom. Menedżerów można również uczyć delegowania odpowiedzialności, ustalania celów na dany dzień, określania priorytetów oraz unikania sytuacji wywołujących stres.

Techniki indywidualne

Programy wspierania pracowników mogą nauczyć pewnych indywidualnych sposobów radzenia sobie ze stresem. Inne, np. ćwiczenia fizyczne, można dostosować do własnych potrzeb. Ćwiczenia fizyczne mogą zwiększać wytrzymałość i odporność, obniżać ryzyko choroby wieńcowej, rozpraszać nadmierną energię oraz napięcie.

453