bogdan KączKOWSKi - snr w pramyce j\uz.uz.iai u
elektronów, przyspieszanych w polu elektrycznym o odpowiedniej różnicy potencjałów (rzędu do 200 kV).
W wyniku wchłonięcia cząstek lub fotonów promieniowania dochodzi bezpośrednio do jonizacji atomów struktur komórkowych, zmian przepuszczalności błon komórkowych, powstania toksyn radiacyjnych - przede wszystkim następuje radioliza wody prowadząca do zaburzenia kierunków przemian biochemicznych i składu chemicznego komórek.
W wyniku promieniowania może nastąpić:
• uszkodzenie i zaburzenie łańcuchów DNA,
• zniszczenie lipoproteidowych składników błon komórkowych,
• zaburzenie syntezy białka,
• zmiana aktywności enzymów katalizujących,
• zaburzenie gospodarki elektrolitami.
Wielkość tych zmian zależy od:
• wielkości dawki promieniowania,
• rodzaju promieniowania i jego energii,
• warunków napromieniowania, tj. szybkości dawkowania i masy napromieniowanego człowieka,
• wrażliwości tkanek na napromieniowanie. Do najbardziej promienioczułych zalicza się tkankę limfatyczną, tkankę krwiotwórczą i komórki rozrodcze, a także błonę śluzową jelit, soczewkę oka.
Możliwość narażenia zawodowego na promieniowanie jonizujące występuje:
• przy eksploatacji złóż uranowych i wyodrębnianiu pierwiastków radioaktywnych,
• przy produkcji i stosowaniu izotopów,
• w elektrowniach i okrętach o napędzie atomowym,
• w radiologii przemysłowej, przy badaniu odlewów, wyrobów walcowanych, spawanych i konstrukcji żelbetonowych,
• w przemyśle chemicznym - w niektórych procesach technologicznych,
• w wytwórniach lamp rentgenowskich i sprzętu medycznego,
• przy badaniu dzieł sztuki, kamieni szlachetnych i wyrobów ceramicznych,
• w radiologii klinicznej zarówno przy badaniach diagnostycznych, jak: i w radioterapii.
UWAGA: • Pracodawca jest obowiązany chronić pracowników przed promieniowaniem jonizującym pochodzącym ze źródeł sztucznych i naturalnych występujących w środowisku pracy.