CCF20110129020

dwufalową — ekwiabsorpcyjną, w której maskowany jest jeden składnik. Jeżeli /,iiiii> przebieg krzywych absorpcji składników X i Y, to tak można dobrać A₂, aby absoiju składnika Y w punkcie A₂ była równa absorpcji tego składnika w punkcie A,. Sylwii taką obrazują wykresy przedstawione na rys. 6.24. Możemy napisać:

Ax₂ = e_Yc_Yb    (6 '

A*., = (e_x^cx + s'_Yc_Y)b    (6 '

AA = A_Xl - A_Al = [(£_xc_x + s'_Yc_Y) - (s_Yc_Y)]b    (64

Jeżeli A₂ i A, są tak dobrane, że składnik Y wykazuje w tych punktach taką sini absorpcję, to

e_yc_y — s_Yc_Y = 0    (6. i

Rys. 6.25. Krzywe absorpcji w układzie dwuskładnikowym

Przypadek III (rys. 6.23) jest przykładem, w którym krzywe absorpcji przekrywm się i krzywa charakterystyczna dla mieszaniny ma przebieg jak na rys. 6.25. Należy zali znać przebieg krzywych absorpcji składników mieszaniny i w punktach odpowiadający ich maksimom wyznaczyć na krzywej mieszaniny punkty A| i A₂. W punktach lyi

tlłlw i y się absorbancję i układa dwa równania. Wiemy bowiem, że

(6.37)

(6.38)

Ax, = (£x£'x + )b

Ax₂ ⁼ (^fc'x^Ł'X + ByC\)h

Mi i _s i i '_x to molowe współczynniki absorpcji substancji X przy M i X₂, a s_Y i s'_Y — Miniowe współczynniki absorpcji substancji Y przy A] i X₂. Równania te rozwiązujemy liliplom ('x i Cy

(6.39)

(6.40)

Ax,£y ^— ^4x₂£y

Cx — -7-7-

£x£y — £x^£Y

Ax,£x ~ ^X₂^eX

^cy — -7-7-

£y£x - £y£x

iHWiiati wynika, że należy dodatkowo obliczyć wartości molowych współczynników ^j nijuji dla substancji X i Y przy X\ i X₂, posługując się krzywymi absorpcji, które d> >y sporządzić dla znanych stężeń oznaczanych substancji. Nie można natomiast Min ryć substancji X i Y w mieszaninie w przypadku takim, jaki przedstawiono na Im macie IV na rys. 6.23.

W analogiczny sposób można zanalizować mieszaniny trójskładnikowe. Należy uło-uklad trzech równań przy trzech długościach fali. Sprawy rachunkowe wyglądają |iu/orii na skomplikowane, jednak przy obecnej technice, gdy każdy z nowoczesnych 11 l iiulotometrów zaopatrzony jest w komputer, nie jest to żadnym problemem.

1-14. Miareczkowanie spektrofotometryczne

'ipektrofotometria UV-Vis jest jedną z kilku metod instrumentalnych, które są sto-> iine do wyznaczania punktu końcowego miareczkowania. Pomiar polega na mieniu absorbancji analizowanej próbki po dodaniu kolejnych porcji odczynnika mia-kującego. Proces miareczkowania jest przedstawiany graficznie. Wykres sporządza ", w układzie: A = f(V), gdzie V jest objętością roztworu miareczkującego. Mianowanie przeprowadza się przy określonej długości fali w specjalnie do tego celu , wylosowanych komórkach pomiarowych. Miareczkowanie można prowadzić zarówno indykatora, jak również w obecności indykatora. Oto kilka przykładów:

I) Oznaczana substancja A i produkt miareczkowania B nie absorbują promienio-iiiIii, natomiast odczynnik miareczkujący C absorbuje promieniowanie. Przykładem i il miareczkowanie Fe²⁺ za pomocą KMn0₄ przy X — 550 nm, a przebieg krzywej iiiieczkowania przedstawiono na rys. 6.26.

') Oznaczana substancja A i odczynnik B nie absorbują promieniowania, a produkt II absorbuje. Przykładem jest miareczkowanie Cu²⁺ przy X = 260 nm za pomocą i M A; przebieg krzywej przedstawia rys. 6.27.

I) Jeżeli żaden z reagentów reakcji A, B, AB nie pochłania promieniowania, to i, .lo stosuje się indykator Y, który pozwala uchwycić punkt końcowy miareczkowania, i iilykatorem takim może być substancja, która tworzy barwne połączenie typu AY, BY li ABY; np. NH₄SCN tworzy z jonami Fe³⁺ barwny kompleks, wykazujący maksimum