CH, | ||||
a) CH, |
-ch2—ch2oh |
b) CH CH,' |
Oli | |
l>0—H |
3330 cm-' |
^O-ll |
3280 cm | |
VC-H |
2940 cm"1 |
^C—H |
2940 cm- | |
<$C-H |
1460 cm-1 1380 cm-1 |
<$C-H |
1460 cm“ | |
^C(CH3)2 I |
1375 cm" 1355 cm- |
!
Przy interpretacji widm należy znać warunki, w jakich były otrzymywane. Ol,tu wujemy bowiem zmiany częstości drgań grupowych dla danej substancji związane / e działywaniami międzycząsteczkowymi. Oddziaływania takie nie występują praktyc e w fazie gazowej, występują natomiast w fazach ciekłych i krystalicznych. Zjawisko u cjacji cząsteczek obserwujemy m.in. w przypadku alkoholi i fenoli. Swobodnej, nie/n cjowanej grupie —OH przypisujemy pasmo absorpcyjne w zakresie 3670-3580 cm Pasmo to obserwuje się w widmie par alkoholi, a także w widmach rozcieńczom roztworów alkoholi, np. w CC14. Natomiast wzrost stężenia alkoholi prowadzi do |< wstania dimerów, a następnie poliasocjatów, dlatego w widmie oprócz pasma swobmlii grupy —OH pojawiają się w obszarze niższych częstości nowe pasma. Przypadek lut ilustrują fragmenty widm cykloheksanolu w CC14, przedstawione na rys. 6.47. Widzlih że w miarę wzrostu stężenia cykloheksanolu zanika pasmo wolnej grupy —OH |n 3620 cm-1, a pojawiają się nowe pasma, których intensywność wzrasta.
T [%]
Prawa absorpcji opisane w rozdziale poświęconym spektrofotometrii UV-Vis słuszne także w podczerwieni. Dlatego w analizie ilościowej w podczerwieni kor/ stamy z zależności, że absorbancja jest proporcjonalna do stężenia analizowanej prólil Wybór warunków oznaczania w tej metodzie jest tak samo istotnym zagadnieniem Jul w spektrofotometrii UV-Vis. Należy zatem:
Il Dokonać wyboru pasma analitycznego. Piiniiio lo powinno być intensywne i nie hnii iiiiklitclać się na pasma innych składników próbki.
'l Wybrać odpowiedni rozpuszczalnik, który powinien dobrze rozpuszczać próbkę Hory nic może absorbować w zakresie pasma analitycznego. t| Dobrać odpowiednie stężenie próbki i grubość warstwy absorpcyjnej.
i,, n 'IH Graficzny sposób postępowania w me-„Mi linii podstawowej
I) I )okonać eliminacji absorpcji tzw. tła, tzn. absorpcji spowodowanej obecnością nie lnu /,onych składników w próbce. Przy opracowaniu „ręcznym” najczęściej stosowaną n hiil.| eliminacji absorpcji tła jest metoda linii podstawowej. Sposób postępowania jest , nastawiony na rys. 6.48. Krzywa absorpcji związku badanego wykazuje minimum i puszczałności Ts (maksimum absorpcji) przy a,. Jeżeli poprowadzi się styczną (tzw. uh, podstawową) do krawędzi krzywej absorpcji, to w punkcie Z przetnie ona pro-i prostopadłą do osi odciętych, przechodzącą przez punkt A|. Linia podstawowa jest licowaniem miejsca, gdzie powinna znajdować się linia tła, przy nieobecności pasma
.....rpcji substancji oznaczanej. Punktowi Z odpowiada zatem transmitancja tła, czyli
i Absorbancja substancji badanej A, określona metodą linii podstawowej, wyniesie:
„ , 100 , 100 , To
A = log -7- - log — = log — (6.70)
G /o h
' celu oceny ilościowej badanej próbki należy przeprowadzić kalibrację używając rozmów wzorcowych. Współczesne spektrofotometry IR zaopatrzone w komputer mają możliwość ustalenia linii podstawowej i eliminację tła na drodze numerycznej.
Spektrofotometria w podczerwieni jest podstawowym narzędziem pracy w laborato-1 i m li chemicznych o profilu naukowym, w laboratoriach przemysłowych, a także w la-' 'iiiloriach związanych z badaniami biochemicznymi, medycznymi, z kontrolą środków f ożywczych, z ochroną środowiska itd. Główne dziedziny zastosowań to: