CCF20120108015

W szczegółach obraz jest dość skomplikowany.

Osobno trzeba wspomnieć o altercacji k s £, j£ 'i Z i x s §_ zachodzącej przed przyrostkami s

~.2£lŁ ^: renk- ; rpng-jik~a, muz- s mus-ftk-a -4k--o i ok~ i o£—#k-o. uz- ; ug-łk~o —#k— : mak- s maJ^fk, E22fir » proz-sk W pozycji tej inne spółgłoski twarde nie są zastępowane przez miękkie, przeciwnie miękkie wymieniają się aa twarde /np. ££Śś” * Ppst--fe-a/, toteż w taltich formach spółgłoski £, z, j5 eą pod względem funkcjonalnym właściwie neutralne.

Oboczności s s a. z i z. t { c. zd s Z7_tt z£ s j|ż różnicują w , czasownikach typu śia.-B~ó.. óis^g, temat czasu teraźniejszego i p372/SSS'°‘ łego» Ponadto oboczność zg s jyj. może. powodować przyrostek -#k-, ppr.-s muzj:- 5 muzs-fek. droóązg- : di^ćą_z|.-jk Por. -też maag“ s mazą-i-ć

§39. Spółgłoski miękkie ć_, ź, ś_, ź, ai, źź wymieniają się na e, z,

5., JL> JićLi Ł?i P^ra®^ koacówkesi -i. osoby i. po jed. i 3 osoby 1. mnogiej czasowników koniugacji *•£,. -is ores przed przyrostkami imiesło

wu -on-» por. s

koś- i kos^g., koa-o, kos-on-i itd.

Wymiana taka zachodzi także w czasownikach niedokonanych /wielo-krotnych/ tworzonych od czasowników tej samej, koniugacji, np.s •wipyjac-i-ć $ y^ffae-a-ó, soroa-i-ć s scrag-a-ć wyjątkowo ząleś-i—ć ; zg.lęś-a-ć

Ponadto J_, ź alternuje z a, Q w ud.an.own.iku 1. mnogiej, rodzaju męskoosoboY/ego imiesło'.vu biernego z przyrostkiem -on-,. por.j zgńeć-on- i zgńec-eń-i. zayęź-on- s zavea-eń-i § 40. Oboczność spółgłosek miękkich do twardych jest powodowana przez px’zyxostek -jk-, por. np. s

“.-Jk-ą s    S ggs-r#k-a., sfiń- : śfin-flk-a

-£k~o s śńadarL- s śńa djan-fe-.o., śliń- ; slip-fe-o '-ik~ % gojjemó- : poyomb-#k-. kożeń- j kożon-£k. Charakteryzuje też ona rzęczotmiki od.czasownikcwe utworzone na drodze derywaeji „fleksyjnej, ⁿP*s

xoź-t-ć : xod-, leć-e-ć s lot- , upy-i-e • uov- itd„

Spotyka się ją także w niektórych dewerbalnych czasownikach niedokonanych,' por. s

opońeź-e-fi. ■ ouovad-a-ć. pSelee-e-ć i £je^t^vgy_ó itp,

.    . Osobno trzeba wspomnieć o wyjątkowych przykładach, w których

spółgłoski miękkie wymienia ją się na twarde nie na końcu, morfemu przęd innymi morfeaami, ale na początku morfemu. Por,, czasowniki takie .jaks.

£j r^SŹr' ¹ roz-i-c

ńos- s noś^isś,# ńoz a także nieliczne rzeczowniki .odczasęranikowe, np.s zaóij- s ząbuj.-c-a, zańer-a-5 s zabor-c-a ale odóer^a-ć. £ odóor-e-a

§ 41. Podobnie jak alterna.cje spółgłosek miękkich do twardych, również wymiany funkejonalnie miękkich na twarde są charakterystyczne tylko dla niektórych kategorii słowotwórczych. Najczęstsze są one w rzeczownikach odesasownikowyeh utworzonych aa poaoeą smisny para-

dygmatu^ pon; •

kaic-e-ć s kśik. ras-a-ć : rug, sfińęzra-ó. 5 SSSSSa gżesS-e—a s yzask. dOieS^-^a^ć i aoiagfl itd.

Występują one również w niektóry.ch dewerhalnych czasownikach niedokonanych, np.s

uokgiS-e-ć : -pokśik-ig-e-ć, yjlez-e-p /śę/ £ yileg-iTa-ć /śg/ itd.

Mogą ją powodować także przyrostki, np.:

-?k~a

-#k-a

S psilaćel- £ p§iiBĆuu-#k-a. ale yelbićel- : yelóićel-