CCF20120519028

otwartego i elastycznie reagującego na twórczy potencjał młodego pokolenia. Jeszcze jednym czynnikiem wyznaczającym młodzieży rolę w procesie społecznych przemian jest moment historyczny, odmienności aksjologiczne i kulturowe w obrębie społeczeństwa, na ogół radykalizujące nastroje społeczne i stające się nierzadko zarzewiem głębokich przemian ideologicznych.

Cztery typy tożsamości osobowej i społecznej : dyfuzja roli, przedzamknięcie, moratorium rozwojowe, a także tożsamość negatywna.

Inne rozumienie tożsamości przedstawia Z. Bokszański. wyróżniając za Robbinsem i ZavaIIoni cztery iel modele: -

Model zdrowia tożsamości - ściśle korespondujący z Eriksonowskim piątym stadium (dorastanie sytuowane pomiędzy' 18 a 22 rokiem życia), o kluczowym znaczeniu dla rozwoju ego i samoświadomości, w modem tym tozsamosc Konsnuowanajesi w oparciu_ o_wska^xe^^ntualnych^bdełJej ,zaburząma, z uwzględnieniem przyczyn leżących w sferze psychiki i bodźców wywołujących niedostosowanie społeczne młodych.

Model interakcyjny tożsamości - tworzywem tożsamości jednostek są codzienne inteinkcje^z^złonkamkpmczęnia społecznego, samoświadomość budowana jest w oparciu o społeczny odbiór osoby. Obraz nas samych tworzy się w

retktuecin informacji 7wrninvrh Tiłvnjłnvoh 7 rvtnr.7p.nin 7 nn«tr7Ponnipm cntnvrh cirhir

Model światopoglądowy tożsamości odwołuje się do wartości, wzorów kulturowych i etosu przyjętego w społeczeństwie. Samoświadomość tworzona jest w oparciu o style życia i formy relacji między jednostkami i grupami, które jednostka uważa za ważne, co można skrótowo ująć jako prawidłowość wyrażającą się słowami: jestem tym, z czym i kim się identyfikuję".

Model egologiczny tożsamości wskazuje na tworzenie obrazu samego siebie i jego analizę w oparciu o genezę, transformacje zachodzące pod wpływem określonych warunków środowiskowych i przeżyć z okresu dzieciństwa. Tworzywem jego powstawania są znaczące doświadczenia społeczne jednostki i pamięć przeszłości ujęte w formie analiz biograficznych.

Inna propozycję w zakresie budowania tożsamości przedstawia R. Hayighurst. Kluczowe dla budowania obrazu samego siebie jest wypełnienie określonych zadań życiowych przyporządkowanych stadiom rozwojowym, w tym wypadku adołescencji i wczesnej dorosłości (są to m.in.: osiąganie więzi z rówieśnikami, budowanie ról płciowych, akceptacja wyglądu i posługiwanie się ciałem, osiągnięcie niezależności psychicznej i emocjonalnej, rozwijanie wartości i systemu etycznego, wybór małżonka/i, założenie rodziny, prokreacja, wychowywanie dzieci, prowadzenie domu, rozwijanie kariery zawodowej, przyjmowanie odpowiedzialności obywatelskiej, szukanie kręgu identyfikacji społecznej). Jeszcze inną propozycją jest model warstwicowy tożsamości oparty na badaniach testem typu TST (Twenty Statements Test). Wyróżnia się w nim określone identyfikacje dotyczące: płci, pełnionej roli, przynależności rodzinnej czy narodowej, cech charakteru, wieku, dojrzałości, miejsca zamieszkania.

Trzy kategorie światopoglądowe:

-    humanistów (skoncentrowani na problemach etycznych, filozoficznych, religijnych, cenią najwyżej prospołeczność, afiliację człowieka, jego godność, przyznają się też do odczuwania zagrożeń egzystencjalnych);

-    pragmatyków (skupieni na działaniu i pracy, nie zaś refleksji czy pogłębionej analizie rzeczywistości, interesują się problemami ekonomicznymi i cywilizacyjnymi);

-    społeczników (skupieni na analizie uwarunkowań społeczno-politycznych, jakie kierują działaniem ludzkim, nadając wysoką rangę demokracji i wartościom

Kult grupy

Siła identyfikacji z grupą przybiera różną intensywność, od komentowanych szeroko w mediach epizodów integracji towarzyszących dramatycznym okolicznościom śmierci JPII, po bardzo płytkie identyfikacje o charakterze gnostycznym podczas meczów piłkarskich, koncertów muzyki młodzieżowej czy innych wydarzeń w skali lokalnej i krajowej. Brak autorytetu w postaci wzorca osobowego, lub posiadanie takiegoż jedynie w postaci deklaratywnej, w sytuacji, gdy jest on niezbędną potrzebą rozwojową, prowadzi nie tylko do płytkich, tymczasowych identyfikacji z kolegami, prezentowanymi przez nich poglądami czy wartościami, ale też do zewnątrz-sterowności, ulegania modom, generując trudności w odróżnianiu dobra od zla.

Grupa rówieśnicza, podobnie jak rodzina, jest bardzo ważnym środowiskiem wychowania dla młodych ludzi. Jej wychowawcze oddziaływanie dostrzec możemy w procesie opanowywania ról społecznych realizowanym dzięki wewnętrznej dynamice interakcji, kształtowaniu hierarchii, ustalaniu wzorców atrakcyjności interpersonalnej. Podobnie jak rodzina, stanowi też grupę odniesienia

Relacje w grupach, z którymi sie identyfikujemy mogą mieć dwojaki charakter:

- osobisty (bezpośrednie, częste kontakty w grupach nieformalnych);