164 Rozdział 5. Analiza zasobów ludzkich

5.6.

Pomiar kapitału ludzkiego

Wraz z pojawieniem się koncepcji kapitału ludzkiego, coraz częściej zamiast terminu „analiza zasobów ludzkich” stosuje się określenie pomiar kapitału ludzkiego. Pomiar ten dokonywany jest w dwóch ujęciach: syntetycznym i analitycznym. Ujęcie syntetyczne zakłada, że kapitał ludzki można wyrazić jednym całościowym miernikiem, natomiast w ujęciu analitycznym operuje się zestawem od kilku do nawet kilkudziesięciu miar względnych i bezwzględnych, opisujących wielopłaszczyznowo kapitał ludzki, w tym w szczególności charakteryzujących [Łukasiewicz 2009, s. 115]:

•    stan kapitału ludzkiego,

•    inwestycje w kapitał ludzki,

•    efekty inwestycji w kapitał ludzki.

Syntetyczny pomiar kapitału ludzkiego w organizacji oparty jest na metodach zbliżonych do tych, które znajdują zastosowanie w wycenie przedsiębiorstw, przede wszystkim wykorzystywanych w podejściu dochodowym i podejściu kosztowym. Podejście dochodowe w wycenie kapitału ludzkiego opiera się na założeniu, że każdy pracownik współuczestniczy w obecnych i przyszłych dochodach generowanych przez firmę. Przyszłe dochody najlepiej opisują zdyskontowane strumienie pieniężne netto. Udział w dochodach obecnych można łatwo określić przez rozdzielenie dochodów całkowitych firmy pomiędzy wszystkich pracowników. Znacznie trudniejsze jest oszacowanie udziału dochodu pracownika w przyszłych dochodach, gdyż jest on uzależniony od tego, czy pracownik dalej będzie w firmie pracował i na jakim stanowisku. Według często przytaczanej w literaturze formuły, zaproponowanej przez E. Flamholtza, wartość kapitału ludzkiego danego pracownika można wyrazić wzorem [Łukasiewicz 2009, s. 101]:

m

n

2RixP(Ri)


gdzie:

E(CV)~ oczekiwana wartość osoby dla organizacji,

Ri - wartość, jaką organizacja spodziewa się osiągnąć dla każdego z możliwych stanowisk i,

P(Ri) -    prawdopodobieństwo, że pracownik obejmie stanowisko Ri,

t    -    lata,

m    -    stanowisko końcowe,

r    -    stopa dyskontowa.