■ Właściwości substancji leczniczej (masa cząsteczkowa, lipofilność, ładunek)
-» Najszybciej przenikają przez skórę lub do skóry substancje lipofilowe, małocząsteczkowe
-+ Szybkość penetracji przez skórę jest wielokrotnie większa, gdy związek ma postać cząsteczkową, a nie jonową -* Najwłaściwsze jest stosowanie w lekach podawanych na skórę substancji leczniczych w postaci kwasu lub zasady, a nie w postaci soli
-+ Substancje w postaci jonowej lub wielkocząsteczkowe nie ulegają wchłanianiu, ponieważ nie dyfundują w lipidowych strukturach warstwy rogowej
■ Właściwości postaci leku i podłoża
■ Sposób aplikacji
■ Stan skóry
1. Wybór odpowiedniego analogu substancji leczniczej (np. forma kwasu łub zasady zamiast soli)
2. Wybór odpowiedniej postaci leku (np. maść zamiast roztwór)
3. Stosując lek na skórę dobrze ukrwioną (np. przez masaż)
4. Zwiększone wchłanianie zapewnia opatrunek okluzyjny, nieprzepuszczający pary wodnej, dzięki czemu warstwa rogowa skóry jest silnie nawilżona
5. Stan choroby skóry często powoduje, zwiększenie przepuszczalności, co należy brać pod uwagę, gdyż mogą wystąpić działania toksyczne leku
* Substancje chemiczne, które przez określony czas zmieniają przepuszczalność warstwy rogowej skóry, zwiększając wchłanianie substancji aplikowanych na skórę
* Dodawane są jako substancje pomocnicze do maści i systemów przez skórnych
Przykłady: | |
—4 |
Etanol |
—► |
Kwas olejowy |
-*■ |
Glikol propylenowy |
—► |
Terpeny |
-> |
Mocznik |
—f |
Dimetylosulfotlenek |
-► |
Laurolosiarczan sodu |
■ Mechanizm ich działania polega na zmianie uporządkowania w warstwach lipidów międzykomórkowych warstwy rogowej skóry, dzięki czemu łatwiejsza staje się w tym środowisku dyfuzja substancji leczniczej
3