CCI00068 (2)

2)    traktowany jest jak osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych;

3)    traktowany jest jak osoba niezdolna do czynności prawnych.

Ad I) Według art. 17 k.c. czynności prawne rozporządzające i zobowiązujące (por. rozdz. X, § 3), dokonywane przez ograniczonego w zdolności do czynności prawnych, wymagają do swej ważności zgody jego przedstawiciela ustawowego. W jej braku czynność prawna jednostronna jest nieważna (art. 19 k.c.). Jeżeli osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zawrze umowę, która ma dla niej charakter rozporządzenia lub zobowiązania, bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, powstaje swoista postać tzw. czynności prawnej niezupełnej (negotium claudicans). Ważność takiej umowy jest jak gdyby zawieszona; staje się ważna, i to od chwili jej zawarcia (ex lunc), jeżeli zostanie następnie potwierdzona przez przedstawiciela ustawowego lub przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych po uzyskaniu przez nią pełnej zdolności do tych czynności. Na brak zgody przedstawiciela ustawowego nie może się powoływać kontrahent osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych. Dla niego powstaje stan niepewności, skoro nie wiadomo, czy przedstawiciel ustawowy umowę potwierdzi, czy nie. Aby stan ten wyjaśnić, kontrahent może wyznaczyć przedstawicielowi odpowiedni termin do potwierdzenia. Staje się on wolny, jeżeli przedstawiciel ustawowy odmówi potwierdzenia lub nie złoży w terminie żadnego oświadczenia (art. 18 k.c.)³⁷.

Według art. 74 k.r. i op. zgoda przedstawiciela ustawowego jest również wymagana do uznania dziecka przez ograniczonego w zdolności do czynności prawnych.

W sposób specjalny — choć w nawiązaniu do przepisów kodeksu cywilnego o zdolności do czynności prawnych — została unormowana co do osób mających ograniczoną zdolność do czynności prawnych ich zdolność procesowa, tzn. zdolność do występowania w procesie. Zasadą jest mianowicie, że osoba taka może podejmować czynności procesowe — tak samo jak osoba nie mająca w ogóle zdolności do czynności prawnych — tylko przez swego przedstawiciela ustawowego (art. 65 § 1 i art. 66 k.p.c.). Osobiście może działać w procesie tylko w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie, np. w sporze związanym z umową, na podstawie której kupiła ona jakiś przedmiot za pieniądze pochodzące z jej zarobku³⁸.

Ad 2) Ograniczony w zdolności do czynności prawnych jest traktowany jako osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych w następujących wypadkach:

³¹ Charakter prawny zgody przedstawiciela ustawowego oraz potwierdzenia przez niego czynności prawnej zostanie omówiony później (por. rozdz. X, § 10).

■** Problematyki tej m.in. dotyczą: uchwała składu 7 sędziów SN z 10.11.1969 r.. OSN 1970, poz, 118; orz. z 30.11.1978 r., OSN 1978. poz. 204 (glosa P. Ochałka. NP 1981. nr 3. s. 159); uchwała składu 7 sędziów z 28.01.1982 r.. OSN 1982, poz. 94 (glosa W. Uziaka, PiP 1983, nr 7. s. 133); orz. z 3.04.1981 r., OSP 1982, poz. 66 (tamże glosa K. Lubańskiego, PiP 1983, nr 8, s. 140).

171