97
6.5. Tryby pracy bioreaktorów
Rys. 6.4. Wptyw szybkości rozcieńczania na parametry pracy bioreaktora o ciągtym zasilaniu: S -stężenie substratu, X - stężenie biomasy, D X - produktywność, szybkość produkcji biomasy
W celu zminimalizowania stężenia pokarmu (zanieczyszczeń) w odpływie z reaktora i wykorzystania przy tym możliwie najmniejszej pojemności reaktora, należy wprowadzić recyrkulację organizmów. Można w ten sposób uzależnić liczebność organizmów także od innych czynników, nie tylko od współczynnika wydajności przemiany substratu. Przez recyrkulację organizmów, które są wychwytywane w osadniku wtórnym można podwyższyć liczebność organizmów. Dzięki temu zwiększa się także szybkość przemiany materii.
Na rysunku 6.5 przedstawiono schemat reaktora o działaniu ciągłym z recyrkulacją biomasy. Do układu dopływa strumień pożywki o natężeniu Q zawierający substrat limitujący wzrost w stężeniu S0. Do reaktora, oprócz dopływu pożywki, doprowadzany jest też strumień recyrkulowanej biomasy Qx o stężeniu Xr Stężenie biomasy w odpływie z reaktora wynosi X. Odpływ z reaktora kierowany jest do separatora (osadnika wtórnego), z którego wypływa zagęszczona biomasa oraz oczyszczone ścieki w ilości Qe i o stężeniu biomasy Xe. Część wydzielonej, zagęszczonej biomasy o stężeniu Xr jest odprowadzana z układu, jako osad nadmierny, z natężeniem Qn. Natężenie przepływu osadu recyrkulo-wanego Qr możemy określić jako:
Qr =rzQ (6.46)
gdzie rz jest stopniem recyrkulacji (stosunkiem natężenia przepływu strumienia zawracanego do natężenia przepływu strumienia zasilającego). Z powyższej zależności wynika, że natężenie przepływu między reaktorem a osadnikiem wtórnym (Qro), możemy opisać następującym równaniem:
Qxo =(! + >■,)• <2 (6.47)
A dodatkowo musi być spełniona zależność:
(6.48)
e = «2e +<3n