Tworzymy liczbą mnogą wyrazów pod obrazkami, tworzymy zdania z wyrazami z głoską dż np. Dżem słodziutki jadła dżdżownica w dżdżysty dzień itd., aż do automatyzacji.
- Bawimy się też w matematyczno-ortograficzną zgadywanką:
Zapisujemy na tablicy (w zeszycie) pionowo ułożone cyfry i wyrazy. Spośród dwu cyfr wybieramy zawsze większą. Ta cyfra wskazuje, którą literą towarzyszącego jej wyrazu masz wybrać.
K |
O |
Z |
D |
Z |
O |
W |
K |
A |
Litery zapisane pionowo dają rozwiązanie zagadki | |
0 i 1 Dżon d |
d |
2 i 1 drożdże r |
r |
0 i 3 dżokej o |
0 |
3 i 4 wjeżdża ż |
ż |
6 i 1 wyjeżdża d |
d |
1 i 2 dżin ż |
ż |
2 i 1 móżdżek ó |
ó |
6 i 6 dżdżownica w |
w |
4 i 3 Dżek k |
k |
7 i 8 dojeżdża a |
a |
Wybrane litery wpisujemy do „okienek” kratek. Każde „okienko” to jedna litera rozwiązania.
* W opracowaniach poświęconych utrwalaniu wprowadzanych liter i głosek, spotykamy w literaturze przedmiotu wiele tekstów nasyconych nimi bardzo gęsto. Oto przykłady:
- przy pracy nad głoską „1”
Tulipany tuli Lula, w tulipanach Lula hula... itd.
- przy literach i głoskach sz, ż, cz, dż:
Nad rzeczułką nietoperze Taszczą paczkę poprzez pierze
10 Opracowano na podstawie, J. Nowak, K. Szopik, Zabawy i ćwiczenia..., s. 88.
w paczce kaszkę, ważkę, szelki
muszkę, puszkę i muszelki... itd. przez wiele zwrotek".
1 Przy utrwalaniu i różnicowaniu liter i głosek sz, ż, cz, dż, można przygotować zestawy obrazków zawierających w nazwie pożądane litery o różnym ich
I u ilożcniu: (nagłos, śródgłos, wygłos). Należy przy tym pamiętać, że „ż” w wy-(i,losie traci dźwięczność i takie nazwy należy ominąć.
Mogą to być obrazki z ilustracją i nazwą: żarówka, filiżanka, czajnik, szelki,
II /okej, żubr, dżdżownica, szalik, czapka, szafa, czołg, żaba, róża, żyrandol, ba-• iinl, koszyk, filiżanka, szuwary, naszyjnik, klucz, maczuga, mysz itd. Po nazwaniu obrazków (odczytaniu nazw) dzieci wpisują nazwy do zeszytów. 1'racę można prowadzić w grupach. Każda z grup wyszukuje nazwy zawie-iu|ącc inną literę (głoskę). Następnie wymieniają się, wypisując je na tablicy i wspólnie odczytując, bądź też inna grupa odczytuje nazwy wypisane przez kolegów.
' Jakie nazwy powstaną kiedy zamienisz:
t na sz - tyje w na ż - rowek b na cz - klub
b na sz - belki p na ż - pakiet p na cz - pyta
s na sz - kasa b na ż - beton m na cz - mata
1 Iłazując na 2 przedmiotach z ćwiczoną głoską w nazwie bawimy się w „zgadywankę”.
Na forum grupy przeczytaliśmy i podpisaliśmy obrazki. Teraz wybieramy dwa z nich np. żarówkę i filiżankę. Tworzymy dwie grupy: jedna wychodzi, (linga pozostaje i chowa jeden z przedmiotów. Poszukujący wracają i poszuka ją schowanego przedmiotu za pomocą zadawanych pytań:
Pytanie: Czy schowanym przedmiotem jest filiżanka?
(kip. Nie, to nie jest filiżanka.
Pytanie: Czy żarówka jest w biurku?
( kip. Nie, żarówka jest w innym miejscu.
Pytanie: Czy żarówka jest wysoko, czy nisko?
(kip. Żarówka jest nisko itd., itd.
Jeśli poszukiwania się przedłużają, można poszukujących lekko naprowadzić gestykulacją. Grupa wygrywa - jeśli szybko odkryje schowek i nazwie prawidłowo schowany przedmiot.
11 M. Strzałkowska, Gimnastyka dla języka, Poznań 2004.
43