chalmers0023

25

Indukcjonizm naiwny

świadczenia, to w jaki sposób można uzyskać zdania ogólne, będące elementami wiedzy naukowej, ze zdań szczegółowych, wynikających / obserwacji? W jaki sposób bardzo ogólne, nieograniczone twierdzenia teoretyczne można uzasadnić na podstawie ograniczonego doświadczenia, składającego się z ograniczonej ilości zdań obserwacyjnych?

Odpowiedź indukcjonistyczna głosi, że przy spełnieniu pewnych warunków można w uprawniony sposób dokonywać uogólnień ze skończonej ilości szczegółowych zdań obserwacyjnych i na ich podstawie budować prawa uniwersalne. Na przykład można przejść od skończonej ilości zdań obserwacyjnych na temat papierka lakmusowego czerwieniejącego po zanurzeniu go w kwasie do prawa ogólnego: „Kwas powoduje czerwienienie lakmusa” lub „Lakmus zanurzony w kwasie barwi się na czerwono”, lub też uogólnić pojedyncze obserwacje na temat rozgrzanych metali i przeobrazić je w prawo, że „Metale rozszerzają się pod wpływem temperatury”. Aby takie uogólnienia były uprawnione z indukcjonistycznego punktu widzenia, należy spełnić następujące warunki:

a)    Ilość zdań obserwacyjnych składających się na podstawę danego uogólnienia musi być duża;

b)    Obserwacje należy powtarzać w bardzo różnorodnych warunkach,

c)    Żadne zdanie obserwacyjne nie może przeczyć wyprowadzonemu prawu ogólnemu.

Warunek (a) uważa się za konieczny, ponieważ nie jest rzeczą uzasadnioną wnioskować na podstawie zaobserwowanego rozszerzania się jednego kawałka metalu, że wszystkie metale rozszerzają się, tak samo jak nie można wnioskować, że wszyscy Australijczycy są pijakami, na podstawie spotkania z jednym Australijczykiem, który nadużył alkoholu. Konieczna jest zatem wielka ilość niezależnych obserwacji, zanim którekolwiek z tych dwóch uogólnień będzie uzasadnione. Indukcjonista napomina, aby nie wyciągać pochopnych wniosków.

Jedną z metod zwiększenia ilości obserwacji w powyżej wymienionych przykładach byłoby wielokrotne podgrzewanie kawałka metalu lub ciągła inwigilacja pewnego Australijczyka, jak się upija