Chemia14

Literatura pomocnicza

< licmin nieorganiczna

A. Iłiclanski, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 1999.

I A. ( oonrod, (i. C. Pimcntel, Chemia dziś i jutro, Wrocław 1993.

I I ubczak, R. Lubczak, J. Kalembkiewicz, Nazwy związków chemicznych, Rzeszów 1999. lahhce chemiczne, red. W. Mizerski, Warszawa 1997.

I 1’ajdowski, Chemia ogólna, Warszawa 1997.

I r.iiiling, 1’. Pauling, Chemia, Warszawa 1989.

Stechiometria

Poradnik chemika analityka, red. J. Ciba, Warszawa 1994.

I l msley, ( hemia - przewodnik po pierwiastkach, Warszawa 1997.

I' Maii nikowski, N. Sygniewicz, M. Torbicka, Stechiometria, Warszawa 1995. lahlii <■ chemiczne, red. W. Mizerski, Warszawa 1997.

I 1’ajdowski, Chemia ogólna, Warszawa 1997.

Budowa atomu i cząsteczki

l Mami nowie/., K. Matuszyńska, M. Przytuła, Laboratorium fizyki jądrowej, Warszawa 197-1 \ ( 7i i wi uski, Energia Jądrowa i promieniotwórczość, Warszawa 1998.

I ( ipci a, Podstawy chemii ogólnej, Warszawa 1988.

I I n hslaedl, Księga pierwiastków, Warszawa 1970.

I I msley, ('lienua - przewodnik po pierwiastkach , Warszawa 1997.

\ 111 ie/ko, hitltereny, Warszawa 2000.

W Kolos, Elementy chemii kwantowej sposobem niematematycznym wyłożone, Warszawa 197⁽> l i yc ne podstawy chemii, red. L. Werblan, Warszawa 1988.

Wybrane strony internetowe

lii lp://eduscck. interklasa.pl/przedmioty/chemia

lii l|>://www. chemia, px.pl

lii lp://www.man.lodz.pl/chemfan

lii lp://zcus. polsl.gliwice.pl/~nikodem/chempl.html

Odpowiedzi

1.1.    Substancje jako jedna z form istnienia materii

1.    Masa, objętość, przenikliwość dla różnego rodzaju promieniowania, niezniszczalność w procesach chemicznych.

2.    a) Węgiel kamienny - naturalna, koks - przetworzona, włókno węglowe - otrzymana sztucznie; b) polietylen - otrzymana sztucznie, szyba szklana - przetworzona, bursztyn - naturalna; c) kauczuk - naturalna, guma - przetworzona, sztuczny kauczuk - otrzymana sztucznie.

Ludzie wykorzystują między innymi palność paliw, przezroczystość szkła i niektórych tworzyw sztucznych, twardość stali i stopów niektórych metali, sprężystość stopów i tworzyw, odporność chemiczną stopów metali i tworzyw sztucznych, właściwości izolacyjne, na przykład styropianu i waty mineralnej, właściwości wiążące cementu, zaprawy: gipsowej i wapniowej, klejów, kitów i spoin naturalnych (np. kauczukowych) lub sztucznych. Właściwości szkodliwe to głównie toksyczność, działanie mutagenne, niezamierzona nadmierna palność lub wy-buchowość, odporność na degradację biologiczną i związane z tym kłopoty z odpadami, szkodliwość dla środowiska przyrodniczego.

4.    a) Włókna lniane i jutowe, kostki z topionego bazaltu, tran z ryb, brykiety z węgla kamiennego lub brunatnego; b) margaryna z olejów roślinnych, aspiryna, która jest pochodną naturalnie występującego kwasu salicylowego, sztuczne piżma używane w przemyśle kosmetycznym, mydła i środki powierzchniowo czynne; c) sztuczne glinokrze-rniany używane jako adsorbenty zanieczyszczeń, syntetyczny Zr0₂ (tzw. cyrkonia imitująca diament); d) nowe odmiany alotropowe węgla, szkliwa metaliczne.

5.    Woda: lód jako forma stanu stałego, woda ciekła i para wodna. Ste-, aryna w płonącej świecy: w temperaturze pokojowej stała, w strefie płomienia ciekła i w postaci pary. Dwutlenek węgla: stały jako tzw. suchy lód, ciekły w nabojach do syfonów i w gaśnicach, w postaci pary w powietrzu.

(>. Szadź, szron to stany stałe wody, mgła, mżawka, chmura deszczowa i wrzątek to mieszanina wody ciekłej i pary wodnej, wilgoć w powietrzu to para wodna.

7. Bardziej uniwersalne jest prawo zachowania materii, ponieważ prawo zachowania masy stanowi jego szczególny przypadek.

1.2.    Substancje czyste i mieszaniny substancji

I. Surowce wapień, gaz ziemny, ruda żelaza; materiały wapno palone, etylen Milówka, tworzywa zaprawa wapienna, polietylen, sial sio powa

•Ml