choroszy5

85

O ile odchyłki systematyczne stałe i systematyczne zmienne, określane łącznie jako odchyłki systematyczne, można zmniejszyć, a niekiedy nawet usunąć, o tyle odchyłki przypadkowe, jako wynik oddziaływania wielu nie znanych czynników zawsze wywołują rozrzut wymiarów. Zachodzi zatem często potrzeba oceny obróbki przedmiotów przeprowadzonej w pozornie identycznych warunkach. W tym wypadku, posługując się teorią prawdopodobieństwa oraz na podstawie znajomości cech odpowiednio dobranej liczby przedmiotów należących do pewnego zbioru, czyli tzw. próby statystycznej można wysnuć wnioski dotyczące rozważanych cech dla pozostałej liczby przedmiotów tego zbioru.

Punktem wyjścia jest tutaj utworzenie tabeli rozkładu odchyłek przedmiotu obrobionego. Dane liczbowe podano w^r tabeli 3.7. Zawiera ona wyniki pomiarów 100 sztuk obrobionych przedmiotów z wymiarami rzeczywistymi zawartymi w przedziale od 20,00 do 20,35 mm. Różnicę między największym a najmniejszym wymiarem, stanowiącą rozrzut wymiarów, dzieli się na co najmniej 6 mniejszych zakresów [91]. Dla każdego z nich określono liczbę sztuk zawartych w poszczególnym przedziale i wyznaczono -zgodnie z zależnością podaną w tabeli 3.7 - częstość względną ich występowania. Tak uporządkowane wyniki pomiarów w tabeli szeregów rozdzielczych przedstawiamy następnie graficznie w postaci tzw. histogramu częstości względnych (rys. 3.39). Pokazana na nim linia łamana - zwana wykresem rozkładu odchyłek, krzywą rozrzutu odchyłek, wielohokiem liczności lub krzywą gęstości prawdopodobieństwa będzie miała tym bardziej regularny kształt, im większą liczbę części uwzględni się w badaniach. Przebieg tej linii stanowi doświadczalną przesłankę do przyjęcia prawa rozkładu zmiennej losowej, którą w tym przypadku jest wynik operacji.

Należy nadmienić, że w zależności od sposobu obróbki, jej rodzaju i kształtu przedmiotu obrobionego w technologii maszyn spotyka się rozkład równego prawdopodobieństwa (rozkład gęstości jednostajny, prostokątny lub równomierny), trójkątny i normalny (Gaussa). Jak wykazały liczne badania i obserwacje praktyczne ten ostatni rozkład ma największe znaczenie w obróbce mechanicznej. Przyczynę tego stanu rzeczy

Tabela 3.7. Rozkład odchyłek przedmiotu obrabianego, zaczerpnięte z [41]

z	Przedział grupowania	Liczba wyników n,	Częstość względna /=-i 100% N
i	0-0.05	2	2
2	0,051-0,100	11	11
3	0,101-0,150	19	19
4	0,151-0,200	28	28
5	0,201-0,250	22	22
6	0,251-0,300	15	15
7	0,301-0,350	3	3
o o II W II