choroszyH7

487

Metodą selekcji posługujemy się w montażu głównie w produkcji wielkoseryjnej i masowej. Jako przykład można przytoczyć składanie łożyska tocznego z trzech elementów selekcjonowanych, a mianowicie pierścienia zewnętrznego, kulki lub rolki i pierścienia wewnętrznego. Dzięki selekcji osiąga się tolerancję pasowania w zakresie od 1 do 2 pm przy dokładności wykonania bieżni, pierścieni i kulek w przedziale od 10 do 15pm.

Selekcja dotyczy również masy części, na przykład, aby w silnikach zmniejszyć efekt niewyrównoważenia mas, będących w ruchu posuwisto-zwrotnym, można skojarzyć ze sobą tłoki i korbowody o zbliżonej masie.

4. Montaż kompensacyjny polega na tym, że żądaną dokładność ogniwa zamykającego uzyskuje się przez zmianę wielkości jednego z ogniw składowych tego łańcucha. Zmianę tę można otrzymać przez wprowadzenie do zespołów jednej lub kilku dodatkowych części lub zdjęcie specjalnie pozostawionego naddatku na obróbkę na jednym z elementów składowych zespołów.

W pierwszym rozwiązaniu występują tzw. kompensatory konstrukcyjne. Dadzą się one podzielić na nieciągłe, takie jak podkładki, tuleje dystansowe itp., i ciągłe, jak kliny, śruby itp. Na rysunku 22.8 przedstawiono przykład zastosowania kompensatorów nieciągłych (dobieranych) w wale napędzającym przekładni głównej samochodu. Do zmiany położenia zębnika i wartości luzu osiowego w łożysku stożkowym wałeczkowym przewidziano podkładki regulacyjne. Można w tym wypadku posłużyć się tzw. podkładkami „grubymi” lub kompletem podkładek „cienkich”. W tym ostatnim roz-

padktadkt do regulacji ustawienia osiowego zębnika

podkładki do regulacji luzu osiowego w łożysku

Rys. 22.8. Regulacja ustawienia osiowego zębnika za pomocą podkładek