DSC00045

sEyg    p    Wsfcedeię f pr*yJ*iiHiO$eią Fr«n,

m&», | « RCfcWOr ctetcy się sp&rat* t dowcipnymi, pr^ty | BHH •    chy$C> WysA'»tV w |H^‘od'cni4ch 0$dh

fe**. N«N#I^W5^ W JH'K>v\iC    \Yrt^U_v jąfc*

Vc«*. v jp    || IV*fcK^\'W ŁHM*W\^k *1* I iHl Wl4So_r<v

\ -^K*v    I .k;i pfcarM* -*v->:

||l|g    fei w    opMI    i octę**!©.^;

ii $fcb*r    £4$Mtsc * *••> siN* nic •• -

|Ńfe -v*r *>$***. w* towUt* ^Icsinym^ I ptfriotydpyeti ^HHb|    Mp| * <***» grodowym, ot***; ?

Pzjm# BdDiflrftity    poniitftii i j*rmw MStdcn

: ■    l^ki S*ęks8ViTa    o^l> fHvn«<^x ccRtusza kh

4&*    ii    tfenrtę * Wscn-.cc ftoc^jic^.

Molier, nftj^iięctj    o N^emoów ^^uiony, bądź pnekia

4mm z #&&!(vdk języków, bądź gfQfottim badaniem mowy i dtt* da ««rod3**e£x\ kni^YOTymi ptstnuizu, odrowymi na ko* -lit pratydam? 1 powabnym stylem oJkn^ał skarby dla nom* fcotr w «1asfivm i obcych krajach. Goethe, najtrafniej skłonności >*ojego narodu przenikający, łączący prostoty z filozofią romantyczno ść z wdziękami południowymi i wesołość to* »-a rzy ską z tkliwym czuciem, powszechny zapal pozyskał. Szyli er, obdarzony wzniosłym geniuszem, szlachetnym umysłem, t sercem bijącym do wszystkiego, co jest dobrym i pięknym, badający dzieje człowieka, jeden może w^f wiekach na-

| Od wimmeęo króla — tj. od króla praskiego Fryderyka II (1712 — 1786), wielbiciela kultury i łiteratary fraacnskiej gardzącego niftu-ctyaną, którą uważał ca barhanjóską.

I Ltsatną Gotthold Efraim — niemiecki poeta i krytyk (1729—J7KJ). NsjwiżaiepM otwory: Minnet von Barnhelm (komedia); tragedie:

Emiha Goloni, Katan - mądrzeć oraz rozprawa: Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji. Redagował pismo pt. Dramaturgia ham barska. w którym wypowiedział swoje poglądy estetyczne. ■dfhiaittka sKnu — ziemia angielska, tak nazwana od A1 b i o n u, dawnego określenia Wielkiej Brytanii, używanego obecnie jako fMrarnofana,

Mrycłi posuną! poezją Ho goilnokl, w jakiej była u starożytnych I do dążenia^{1 2} jakie w oświeconym wieku mieć powinna. Mówię tu szczególnie o jego lirycznych pieniach; w nich on | siebie malował i wskazywał razem, jakim powinien być człowiek² jakie cele mieć winien poeta. Przed tymi to zorzami prawdziwej niemieckiej poezji znikło wszystko, co Got-$²ed\ niezręczny Francuzów naśładownik, chciał jej upór² nie narzucić. legło wic² na koniec, u obcjTh o daleko posunięty zapał .stronnictwa posądzani, godni naśladowania w każdym narodzie w gorliwości, z jaką tłumaczeniami, krytyką, badaniem d/iejów narodowych starali się podnieść ojczyste²

00 ducha, jako jedyną podstawę i cel literatury. Zapał narodu, odpowiadającego usiłowania swoich pisarzów, z jakim ich płody przyjmuje i upowszechnia, pobłażanie nawet dla błędów już raz zasłużonych autorów stawia w tym względzie Niemców wyżej nad inne oświecone narody, którym geniusze, prześladowaniem lub zazdrością gnębione, tyle zakału przyniosły, ile im sławy przez dzieła swoje zjednały.

Nigdy o niemieckich poetach sprawiedliwie sądzić nie bę- J dzietny mogli, jeżeli ich naszym gustem, obyczajami i usposo- / bieniem mierzyć zechcemy. Przyznajmy im tę prawdę, że zaj- /I mują swych ziomków, że noszą cechę ducha narodowego, że /1 poezję nie za narzędzie kadzidła uważają; w tym ich oceniaj- M my, w tym ich jedynie naśladując.

Trudną jest rzeczą chcąc uniknąć metafizyki⁸ ważyć się i na objaśnienie teraźniejszej romantycznej poezji niemieckiej,

41

1

² Gotszed — właściwie Gottsched Johana Ghristoph —- pisarz niemiecki (1700—1766), autor artykułów literackich, w których zajmował się dramatem, chcąc stworzyć teatr niemiecki według wzoru fran² cuskiego.

2

Szleglowie — August Wilhelm Schlegel (1767 — 1S45), pisarz niemiecki, przywódca szkoły romantycznej; Fryderyk (1772 —1029), brat poprzedniego, w redagownym z bratem Athendum rozwijał teorię poezji romantycznej. ^s Metafizyka — patrz ołij. str. 29.

4 0 kJasycrności i romastyczaoicl