Wybrane zagadnienia onkologii Klinicznej gpgppM|
Ryc. X.G.1-1. Rak piersi. A - wyciągnięcie skóry lub brodawki. B - zmiany skórne na brodawce lub wokół niej. C - zaczerwienienie i zgrubienie skóry (objaw „skórki pomarańczy"). D - owrzodzenie skóry sutka
6) zaczerwienienie i zgrubienie skóry (objaw „skórki pomarańczy”) (ryc. X.G.1-1C)
7) poszerzenie żył skóry sutka
8) owrzodzenie skóry sutka (ryc. X.G.1-1D)
9) powiększenie węzłów chłonnych w dole pachowym.
flPRZEBlEG NATURALNY_
Nięleczony rak piersi nieuchronnie prowadzi do zgonu. W zależności od cech biologicznych może rosnąć powoli, rozwijać się miejscowo i prowadzić do destrukcji gruczołu, owrzodzeń i martwicy. W przypadku wystąpienia zakażenia lub masywnego krwawienia może dojść do śmierci chorej. Jeśli chora żyje dłużej, pojawiają się przerzuty odległe.
U innych chorych obserwuje się przerzuty już w chwili rozpoznania nowotworu, co zazwyczaj wiąże się z szybkim przebiegiem choroby i krótkim czasem przeżycia.
BrOZPOZ NANI E_
Podejrzenie nowotworu wysuwa się na podstawie stwierdzenia guzka w piersi lub zmiany skórnej, często przez samą chorą, albo zmiany patologicznej w mammografu wykonanej w ramach badań przesiewowych. Rozpoznanie potwierdza się badaniem cytologicznym lub histologicznym materiału pobranego metodą biopsji - odpowiednio aspiracyjnej cienkoigłowej lub gruboigłowej (w tym mam-motomicznej).
Inne badania pomocnicze (laboratoryjne i obrazowe) mają na celu określenie stopnia zaawansowania choroby oraz wydolności narządowej przed rozpoczęciem leczenia. Zaawansowanie raka piersi określa się na podstawie klasyfikacji TNM (tab. X.G.1-1).
Badania pomocnicze_
1. Mammografia
Podstawowe badanie służące do rozpoznawania raka piersi. Główne cechy obrazu mammograficznego nasuwające podejrzenie raka piersi:
1) nieostro odgraniczone zagęszczenia tkanek miękkich | najbardziej typowe są tzw. guzki spikularne (z nieregularnym środkiem i licznymi włóknistymi wypustkami; ryc. X.G.l-2); blisko 90% takich zmian to rak
Ryc. X.G.1-2. Obraz mammograficzny raka piersi (strzałka)
inwazyjny. Lite, dobrze odgraniczone guzki najczęściej mają charakter niezłośliwy.
2) mikrozwapnienia - obecne w ~60% przypadków raka piersi; charakter złośliwy sugerują mikrozwapnienia linearne lub grudkowe, natomiast zwapnienia w obrębie skóry i naczyń albo duże, dobrze odgraniczone zwapnienia pierścieniowate, plamiste, okrągłe lub owalne nie nasuwają podejrzenia raka.
2. USG
P. ryc. X.G.l-3'!t>. Zwykle stanowi uzupełnienie mammo-grafii. Pozwala rozpoznać torbiele i włókniakogruczolaki. Przydatna do badania piersi o dużej gęstości tkanki gruczołowej (u młodych kobiet), u których ocena mammograficzna jest trudna.
3. MR
Badanie o największej (*-95%) czułości, ale nie ma ostatecznie ustalonego miejsca w postępowaniu diagnostycznym. Jego rola stopniowo się zwiększa, zwłaszcza w ocenie rozległości naciekania nowotworu.
4. Badanie morfologiczne Klasyfikacja histologiczna raka piersi:
1) raki przedinwazyjne — przewodowy, zrazikowy
2) raki inwazyjne (naciekające)—przewodowy, zrazikowy, rdzeniasty, śluzotwórczy, cewkowy, inne rzadkie typy. Typami histologicznymi o lepszym rokowaniu wśród
inwazyjnych raków piersi są: rak cewkowy, śluzotwórczy i rdzeniasty.