DSC00423

cych wyrządzić poważną szkodę interesom Państwa Polskiego -art. 271 dawnego Kk,³⁶

• posługiwanie się kłamstwem w celu wywołania niepokoju pui blicznego lub rozruchów - art. 282* dawnego Kk (przepis ten uchylono art. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie

• niektórych przepisów prawa karnego -    Nr 34, poz. 180).

3, W Kodeksie wykroczeń kłamstwo wyczerpuje ustawowe znamię

na m.in. czynów następujących:

•    żebranie w miejscu publicznym pomimo posiadania środków egzystencji lub możliwości pracy - art. 58, § 1 'Kw,

•    żebranie publiczne w sposób oszukańczy - art. 58 § 2 Kw,

•    podejmowanie czynności zawodowych lub działalności bez wymaganych uprawnień, z ich przekroczeniem lub wbrew wydane mu zakazowi - art. 59/60¹ Kw,

•    przywłaszczenie sobie stanowiska, tytułu lub stopnia albo publiczne używanie lub noszenie odznaczenia, odznaki, stroju lub munduru bez wymaganego prawa do tegp ^ai^*

•    umyślne wprowadzenie w błąd organu państwowego cojdo swej tożsamości, zawodu, miejsca zatrudnienia lub zamieszkania albo tożsamości innej osoby - art. 65 Kw,

•    fałszywy alarm ze złośliwości lub swawoli - art. 66 Kw,

•    szalbierstwo w postaci wyłudzenia przejazdu, pożywienia, napoju, wstępu na imprezę - art. 121 Kw,

•    zarobkowe prowadzenie gry hazardowej - art. 128 Kw,

•    wykroczenia przeciwko interesom konsumentów, nabywców lub dostawców - art. 134 Kw,

•    ukrywanie towaru przed nabywcą - art. 135 Kw,

•    usuwanie informacji o towarach przeznaczonych do sprzedaży (cena, jakość, gatunek, pochodzenie, data przydatności lub produkcji itp.) - art. 136 Kw,

•    umieszczanie publiczne nieprzyzwoitych (także kłamliwych) napisów lub rysunków - art. 141 Kw,

•    fałsz jako pochodna niedopełnienia obowiązku meldunkowego -art. 146-147 Kw.

Z zasad ogólnych obu kodeksów wynika, że za popełnione czyny odpowiada nie tylko sprawca, ale także podżegacz i pomocnik - każdy w granicach swego zamiaru.

³⁶ Przepis ten - relikt PRL, właściwy państwu totalitarnemu - nie ma w obecnym Kodeksie karnym swego odpowiednika.

4. W prawie cywilnym kłamstwo godzące w cześć i dobre imię człowieka znajduje odzwierciedlenie w art. 2M 24 Kodeksu cywilnego. Stanowią one o ochronie dóbr osobistych człowieka - wymienionych tam przykładowo nakładają obowiązek usunięcia skutków wywołanych naruszeniem (np. przeproszenie w odpowiedniej formie).

Zawinione skutki kłamstwa mogą stanowić podstawę odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego oożynaćh niedozwolonych (art. 415 i następne Kc). Czyn niedozwolony (delikt cywilny) nie wyłącza odpowiedzialności na innej podstawie prawnej, związanej z tym samym faktem kłamstwa. Delikt może by&np. przyczyną niewy-wiązania się z zawartej umowy. Odpowiedzialność cywilna związana z kłamstwem jest dość skomplikowana. Może tu występować wielkie bogactwo sytuacji.

Kłamstwo występuje w prawie pracy (np. motywy rozwiązania stosunku pracy, prawdziwość opinii o pracy), w prawie ubezpieczeń społecznych (np. świadczenie nienależne pobrane na podstawie nieprawdziwych zeznań lub dokumentów). Nie ma dziedziny prawa, w której nie występowałby problem kłamstwa.

11.07.08 15:56