DSC00434

W prawie karnym (art. 28 Kk) błąd jest potraktowany odrębnie ja. ko jedna z okoliczności wyłączających winę. Błąd występuje tfr, w trzech postaciach: (a) jako mylne wyobrażenie sprawcy o żnamio* nach popełnionego czynu (błąd co do faktu); (b) jako brak świadomości sprawcy, że czyn narusza przepis prawa (błąd co do bezprawności! (c) jako nieświadomość sprawcy, że czyn jest społecznie niebezpieczny (np. gdy czyn popełnia nie zorientowany cudzoziemiec).²⁵

²⁵ Por. A. Gubińsld, op.,ęit., s. i0$-4l3 oraz J. Bafia, 1987, tom I.s.109-118.

rozdział czwarty

OPINIA PUBLICZNA

-    IZbulwersowana opinia publiczna ostro protestuje przeciwko takiemu załatwianiu spraw - stwierdza dziennikarz na: konferencji

Hgpaśowej.

-    Opinia publiczna nie zaakceptuje tej decyzji - przestrzega w toku rozmów przedstawiciel społeczności wiejskiej.

-    Nie możemy podpisywać porozumienia, pomijając głos opinii publicznej, bo pozostanie ono tylko na papierze - konkluduje wojewoda.

-    A co dla pana stanowi opinię publiczną? Czy te trzy paszkwilanćkie reportaże w ciągu ostatniego miesiąca, nie wywołujące żadnej reakcji czy telników ?

Czymże jest w istocie opinia publiczna? Reakcją jednostki czy zbiorowości? Kiedy staje się zauważalna, a kiedy istotna? Do kogo jest adresowany głos opinii publicznej i czy coś z tego wynika? Niniejszy rozdział stanowi próbę odpowiedzi na tak postawione pytania. Napisałem go z myślą o praktyce rozwiązywania konfliktów i negocjacji.

I. WIELOZNACZNOŚĆ POJĘĆ

1. Opinia publiczna (łac. opinio communis) to w sensie językowym tyle, co powszechne mniemanie, ogólny i powszechny sąd ludzki; w węższym znaczeniu: sława, reputacja, renoma, ocena, utarte zdanie.¹

¹ 0 próbach zdefiniowania pojęcia „opinia publiczna** pisała m. in. Beata Ociepka.

Zwracała uwagę, że próby takie podejmowane były (i są nadal) nie tylko przez politologów i socjologów, ale także filozofów i przedstawicieli innych nauk. Autorka powołuje się na wypowiedzi podkreślające ulotność zjawiska opinii publicznej (G. Tanie, 1904), koncentrujące się na efektywności wpływu tej opinii na funkcjonowanie systemu politycznego państwa, konkretnie Stanów Zjednoczonych (W. Lippmann, 1922) czy wreszcie definicje syntetyzujące opis zjawiska (H. Blumer, G. W. Allport, Franciszek Ryszka,

-    1 1 H7 no lf ■ r\r\