DSC00656

Aleksander FIUT Wygnanie z raju

Rozsiane w całej twórczości Miłosza reminiscencje lat dziecinnych i młodzieńczych zaznaczają w niej momenty zwrotne. Widać to wyraźnie, gdy synchronicznym spojrzeniem ogarnie się jego pisarstwo; Świat — Dolina Issy — Rodzinna Europa — Miasto bez imienia — Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada. Pragnąc odzyskać kreacyjną moc i lotność, poeta, niby Anteusz, dotyka wyobraźnią ziemi swego dzieciństwa. Od poematu stylizowanego na powiastkę dla dzieci, poprzez autobiograficzną powieść, eseistyczny pamiętnik i tom wierszy — do poematu, który sumuje jakby filozoficzne przeświadczenia i artystyczne poszukiwania Miłosza, opowiada om, wciąż trudne do pojęcia i brzemienne w skutki, okoliczności swego wygnania z raju dzieciństwa. Od pamięci o nim nie potrafi się uwolnić; wraz z upływem lat, który coraz bardziej oddala go od tamtego brzegu, obrazy tego raju powracają z coraz większą częstotliwością i coraz natarczywiej domagają się uobecnienia. I w jednym z napisanych ostatnio wierszy

W snach biegnie mały, po ciemnym ogrodzie,

(Osobny zeszyt |1

[Część pierwsza tego szkicu pt. Świat Miłosza została wydrukowana w: „Tygodnik Powszechny” 1980, nr 45, część druga pt. Przypowieść o wtajemniczeniu w: „Znak” 1981, nr 322— 323.]

¹ „Kultura” (Paryż) 1979, nr 10.