DSC00674 (2)

269

V. Liturgika jako główna dyscyplina teologiczna

odpowiedź Bogu na Jego pierwsze działanie); liturgice jako nauce o kulturze (Liturgiewissenschaft ais Kulturwissenschaft).

Natomiast liturgika szczegółowa obejmuje takie zagadnienia, jak; sprawowanie Eucharystii, sakramentów i sakramentaliów, Liturgii Godzin j celebracji słowa Bożego, obchodów w ramach roku liturgicznego.

Przedmiotem liturgiki jest sprawowanie liturgii i modlitwa człowieka. Równocześnie M. Kunzler uważa, że liturgika jest nauką o kulturze, w której spotykają się także inne dyscypliny humanistyczne. Liturgika -zdaniem Kunzlera - może podejmować takie inne problemy.

A. HiiuBling zaproponował jeszcze inne ujęcie liturgiki. Uczynił to w czasopiśmie „Zeitschrift ftir Philosophie und Theologie” 48(2001), 1/2, s. 5-23. Wychodząc z założenia, że liturgia jest działaniem, stwierdził, że nie można właściwie podawać jej ścisłej definicji, można ją natomiast opisać.

Liturgika, analizując liturgię jako odpowiedź wiernych na działanie Boga, może powiedzieć, że jest ona wydarzeniem języka (niem. Sprach-geschehen), że wyraża coś, co w liturgii człowiek mówi przed Bogiem, o Bogu, do Boga. Liturgikę jako „wydarzenie mowy, języka” A. HiiuBling opisuje, stawiając następujące siedem tez:

a)    Człowiek w liturgii jest działający, mówiący, w jakiś sposób przedstawia siebie.

b)    Mówiący związany jest z konkretną wspólnotą, która posiada swoją historię kształtującą język, nadającą znaczenie i treść wyrażeniom.

c)    Mówienie jest także wydarzeniem społecznym; mówiący zwraca się do innych poprzez ustalone formy, zwroty (anakleza).

d)    Wydarzenie języka implikuje szeroką dynamikę relacji mówiącego do adresata. Związana jest ona z anamnetyczną formą mówienia, z tym,

„co” mówi. Treść „mówienia” wiąże się z z relacją bliskości, która może posiadać pewne stopnie. Pewne treści sugerują subtelne „wycofanie się" mówiącego - kiedy Adresat jest Najpierwszy - teksty uwielbienia, dokso-logiczne - wspomnieniu winy towarzyszy świadomość dystansu.

e)    Postawy mówiącego różnicują się w odniesieniu do sposobu „jak" mówienia. Z jednej strony, np. informacja, z drugiej śpiew, podczas którego mówiący nie może reflektować równocześnie, zdaje się na słuchających, ten element należy, zdaniem autora, do świętowania przed Bogiem.

f)    Sam byt człowieka jest mową. Mówiący w liturgii wyraża siebie w gestach, tonie mówienia, słuchania, milczenia.

g)    Mowa” w liturgii jest tworząca, jak słowo kochających się rodzi

i pogłębia miłość - język performatywny.    Jj