3?T ^zneTo,f e°dWOlalny ~ —~ 0»
Zgodnie roztop,eme si<ł w wodach nicości.
Zgodnie z filozoficznym zamysłem powieści to wejście do rzeki ma charakter jednoznacznie unicestwiający; jest tylko pogrążeniem sią w niebycie bez szans na odrodzenie.
Pociąg w krajobrazie Doliny występuje w funkcji dość oczywistej. — jako symbol istniejącego gdzieś poza nią świata, innego życia, zmiany, którą może przynieść. Jest nieodłącznym elementem pejzażu dzieciństwa, by w sceneriach lat dojrzałych pojawiać sią jako szczególne narządzie wypełniającego sią losu.
W Dziurze to niebie pociągiem przybywa człowiek, który odegrał zasadniczą rolą w dziecinnym wtajemniczeniu Polka; miłosne szaleństwo Wicia z Kroniki zyskuje ze wzglądu na miejsce spotkań charakter „romansu kolejowego”; akcja na pociąg pod Gudajami zadecydowała o losie bohatera Sennika.
Motyw ten tak wyraźnie zaznaczający sią w mło-
\dńeńczych rozdziałach biografii również w okresie późniejszym wystąpuje jako czynnik nie mniej ważny, uwidoczniony w różnych wariantach ich losów. Budowa bocznicy kolejowej w Senniku współczesnym mimo nastroju ospałości, jaki jej towarzyszy, nie wróżąc rychłych rezultatów, uwieńczona została przejazdem pociągu, którym bohater wyjechał z miasteczka. Przypadkowe zdawałoby sią zającie staje sią symbolem . powolnego odbudowywania swego miejsca w świecie, zakończonego pożądanym efektem prób wyrwania sią spod ciążącego działania pamięci.
Pociąg pozbawionego szansy powrotu do życia bohatera Nic albo nic pądzi w nieznanym kierunku, za-otiy w „czarnej przestrzeni nicości”, a w Kronice