w tym wina z całą pewnością. Przez to słowo ,,nie wi dostatecznie dałem poznać, jak śmieszne są wątpił w sprawie tak oczywistej. '
A. Zobacz, co znaczy pewność prawdy. Jak szybko zmusiła cię do zapomnienia tego, co powiedziałeś przedtem. Przecież jeżeli to poruszenie spowodowane jest przez naturą albo konieczność, żadną miarą nie może być przewinieniem. Ty zaś z taką stanowczością upatrujesz w nim winą, że wszelkie powątpiewanie o rzeczy tak pewnej wydało ci sią nawet godne śmiechu. Dlaczego więc uważałeś, że należy wypowiadać w formie twierdzenia, czy chcćby nawet powątpiewania, pogląd, który sam zbijasz jako oczywisty fałsz? Powiedziałeś przecież: ,.Jeżeli otrzymaliśmy wolną wolą w takim stanie, że to poruszenie jest w niej objawem naturalnym, to zwraca się ona do tych dóbr z konieczności: a nie można dopatrywać się żadnej winy tam. gdzie panuje przymus natury." A ponieważ nie wątpisz, że to poruszenie jest zawinione, nie masz powodu wątpić, że nie otrzymaliśmy woli właśnie w takim stanie.
E - Powiedziałem, że samo poruszenie jest zawinione i że dlatego nie podoba mi sią i nie mogą wątpić, że zasługuje na naganą. Lecz twierdzę, że nie ponosi winy dusza, którą to poruszenie odrywa od niezmiennego dobra do dóbr zmiennych, o ile poruszenie w tamtym kierunku jest konieczne z powodu natury, jaką otrzymała.
2. A. Komu przypisać to poruszenie, które jest zawinione. jak to sam przyznajesz?
E. Widzę je w duszy, ale nie wiem, od kogo pochodzi.
A. A czy możesz zaprzeczyć, źe przez to poruszenie dusza sama wykonuje ruch?
E. Nie przeczę.
/ł- A więc, czy możesz zaprzeczyć, że ruch. którym porusza sią kamień, jest własnym ruchem kamienia? Nie mówią o tym ruchu, który nadajemy mu my albo jakaś obca siła, na przykład gdy podrzucamy go w górą; lecz mówię o ruchu spowodowanym własnym jogo ciężarem, który zwraca go ku ziemi i zmusza do spadania.
lee
E. Nie przeczę wprawdzie, że ton ruch, który, jak mówisz, nadaje mu kierunek ku dołowi, jest własnym ruchem kamienia, ale twierdzą, że ruch ten jest naturalny. Zapewne więc i tamto poruszenie duszy jest naturalne, je-