DSC01751 (6)

7

7

IWhhU

mAMK

IMttMMWnM

średnlćJK ctęśd W *^,,Jl’ dokortc*onq| cr. I Druga nn/.Wn dotyczy wyłączni® części III cyklu.

(Jctady ludowy (hitttefUNki) obrzęd ku czci przod-KAw. skojarzony * chi/cśc(}ańsklm świętem ZnduNzck listopada) |H'łtiii| dramaturgiczną rolę we w.szyHlkldi

częściach.

Of4C II jest artystycznie przetworzoną iiiNCcuiznoJi) owego obrzędu; gromadzie wieśniaków zebranej Uoct) w kaplicy |H>jawiaji| się ua wezwanie Guślarza duchy zmarłych i upiory, zebrani chłopi ofiarowują im pomoc, zjawy określają swoją winę. dają żywym przestrogę i znikają. prócz Widma, które milcząc podąża za Pasterki) (wszystko wskazuje na to, iż jest to jej dawny ukochany) i nie słucha zaklęć Guślarza. Jest ranek, uczestnicy obrzędu wracają do wsi, Widmo idzie za nimi. Co stanic się dalej, nic dowiemy się nigdy, gdyż tak kończy się dramat.

Część IV. W noc Zaduszek na plebanii pojawia się niespodziewany gość - Pustelnik (jak się potem dowiemy, Gustaw, dawny uczeń Księdza), mówi o cierpieniu, które go złamało; ukochana poślubiła innego, majętnicj szego. Cały dramat jest pomnikiem wystawionym romantycznej miłości, która łączy dwie dusze na wieki przeznaczone sobie jeszcze przed stworzeniem świata) Doczesne życic może je tylko oddalić od siebie, nic ma jednak na święcie takiej siły, która by mogła zerwać te święte więzy. Bohater w miarę rozwoju akcji objawia coraz większe szaleństwo, przebija się na oczach Księdza sztyletem, lecz nie umiera, by w zakończeniu - w dosłownym tegO słowa znaczeniu - zniknąć! Gdy się pojawił. wydawał się żywym człowiekiem, odchodzi jako

stuprocentowy upiór. Można domyślać się, że Widmo z II części I Gustaw /. IV to tu sama postać.

Wątek biografii duchowej bohatera podjął Mickiewicz po latach w części III. Składają się na nią sceny dramatyczne (Prolog i akt I) oraz cykl epicki Ustęp, zamknięty wierszem l)o przyjaciół Moskali. Osnową dramatu jest proces wileński filomatów (1823-1824), w którym poeta był jednym z oskarżonych. W utworze pisanym po świeżej klęsce powstania listopadowego nadał Mickiewicz prześladowaniom wileńskim sens aktualny, potraktował je jako przykład zbrodni zaborcy na narodzie polskim i jeszcze ogólniej — dziejowej walki despotyzmu z wolnością, Dobra ze Ziem.

PRZESŁANIE 1 KOMPOZYCJA DZIEŁA

Prolog

Przemiana

Dramat rozpoczyna się W Witnic przy ulicy Ostrobramskiej, u* klasztorze ks. ks. bazylianów, przerobionym na więzienie stanu. — cela Więźnia. Pojawia się w tej scenie twierdzenie, że we śnie, a nie na jawie toczy się naprawdę życic duszy. Nie zdając sobie z tego sprawy, decyzje - podjęte we śnie — realizujemy w świadomym (dzień- sen to życie nym) działaniu. Obserwt^jemy wydarzenia, do których ^duszy przyzwyczai nas Mickiewicz, mianowicie rzeczywistą (nie metaforyczną) walkę Duchów z prawej strony (aniołów) i Duchów z lewej strony (diabłów) o duszę Więźnia.

Jest on poetą, człowiekiem wyrastającym ponad przeciętność. Anioł mówi, że nie bez powodu znalazł się w celi, W samotności ma zdobyć mądrość, poznać własne ceta-pustcinia