DSC01835

isacja pornocy^ahajM/'

na terenie gminy®, jednakże nie mogą stanowić podstawy prawnej dla wydawanych decyzji administracyjnych i nie rodzą po stronie obywateli i podmiotów z nimi zrównanych w pozycji prawnej żadnych uprawnień względem gminy. Rada gminy jest tym podmiotem w gminie, który dysponuje kompetencjami w zakresie wszelkich przekształceń w podmiotach wchodzących w skład infrastruktury społecznej, a tym samym i pomocy społecznej. Istnienie tego typu podmiotów w gminie warunkuje prawidłowe zaspokajanie potrzeb mieszkańców. To, jakie podmioty będą istniały i jakie zadania będą wykonywały, winno być uzależnione od potrzeb występujących w danej gminie w sferze pomocy społecznej.

Z przedstawionych rozważań wynika, że rada gminy dysponuje rzeczywistymi kompetencjami za pomocą których będzie wpływała na przysługujące osobom i rodzinom prawo do pomocy społecznej. Wpływ ten będzie polegał na tworzeniu norm prawnych kształtujących reguły przyznania określonych świadczeń, jak również na tworzeniu warunków umożliwiających realizację poszczególnych rodzajów świadczeń, zwłaszcza udzielanych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej⁵⁹.

Organem wykonawczym w gminie - stosownie do postanowień ustawy z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta® - jest wójt, burmistrz i prezydent miasta. Zakres zadań wójta w sprawach z zakresu pomocy społecznej uległ istotnym zmianom. Wynikają one z odmiennej pozycji, jaką on obecnie zajmuje, ale także spowodowane zostały przyjętymi regulaqami w poszczególnych ustawach prawa materialnego. Ogół zadań wójta w zakresie pomocy społecznej można podzielić na:

- zadania wynikające z bycia przełożonym służbowym i osobowym kierowników gminnych jednostek organizacyjnych funkcjonujących w sferze pomocy społecznej;

⁵⁸ W analogiczny sposób L Skrzydio-Niżnik ujmuje pozycję gminnego programu rozwiązywania problemów alkoholowych, zob. L Skrzydło-Niżnik (w:) I. Skrzydło-Niżnik, G. Zalas, Uśtawa..., s. 71-7Ą A. Szewc, X Szewc, Uchwałodawcza..., s. 20.

⁹ Interesującym zagadnieniem z punktu widzenia niniejszej pracy byłoby zaniechanie przez radę gminy podejmowania uchwał przewidzianych prawem. W przypadku, w którym rada miałaby przyjąć uchwałę określającą jakieś prawa, adresaci byliby niezadowoleni z jej bezczynności, natomiast tam, gdzie nakładałaby obowiązki, byliby zadowoleni, przy czym nie oznacza to, aby bezczynność rady w tym zakresie była dobra dla całej jednostki. Bliżej na temat zaniechania organu stanowiącego i kontrolnego w gminie zob. M. Stahl, Zaniechania prawodawcze jednostek samorządu terytorialnego. Zagadnienia wybrane, Administracja. Teoria - dydaktyka - praktyka 2006, nrl,s.5in.

• Dz. U. Nr 113, poz. 984 z późn. zm.

-    zadania związane z podejmowaniem decyzji administracyjnych;

-    zadania związane z ustalaniem wykonywania zadańvftłasnych gminy przez ośrodek pomocy społecznej.

Zadanie związane z byciem przełożonym służbowym i osobowym kierowników gminnych jednostek organizacyjnych z zakresu pomocy społecznej związane jest z realizacją funkcji organu wykonawczego gminy⁴¹. W tym zakresie wójt zatrudnia i zwalnia kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Wykorzystując to uprawienie, może w sposób skuteczny wpływać na działalność kierowników takich jednostek, by w sposób prawidłowy wykonywali stojące przed nimi zadania. Dzięki posiadanym uprawnieniom wójt może - w sytuacjach patologicznych - spowodować ograniczenie ich samodzielności i w konsekwencji wpływać negatywnie na wykonywane zadania. Realizacja tego zadania w niewielkim stopniu oddziałuje na kształt prawa do pomocy społecznej, może natomiast mieć wpływ na jego realizację.

Odmiennie przedstawia się sytuacja z wydawaniem decyzji administracyjnych, ponieważ z jednej strony wójt ma w tym zakresie bardzo silną pozycję i w sposób bezpośredni kształtuje prawo do pomocy społecznej, a z drugiej regulacje prawne w znacznym stopniu ograniczają jego możliwości. Regulacje prawne w tym zakresie ulegały zmianom⁴², a obecny stan prawny przewiduje wójta jako organ uprawniony do wydawania decyzji administracyjnych⁴³, jednakże w przypadku ustawy o pomocy społecznej wójt jest jedynie nominalnie uprawniony do wydawania decyzji administracyjnych, ponieważ stosownie do postanowień art. 110 ust. 7 zobligowany jest upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej do wydawania decyzji administracyjnych⁴⁴. Dodatkowo wójt może upoważnić - na wniosek kierownika gminnej jednostki organizacyjnej - inną osobę

⁶¹    Na temat pozycji prawnej organu wykonawczego w gminie zob. J. Jagoda, Burmistrz jako mono-kratyczny organ wykonawczy gminy (w:) Jednostka w demokratycznym partstwieprawa..., s. 249-273^

⁶²    Stosownie do postanowień arL 46 ust 5 i 5a ustawy z 29 listopada 1990 t o pomocy społecznej decyzje administracyjne w zakresie zadań własnych wydawał wójt, a rada gminy mogła po myśli wskazanego przepisu przekazać te uprawnienia kierownikowi ośrodka pomocy społecznej, natomiast w przypadku zadań zleconych z zakresu administracji rządowej rada gminy zobhgo-wana była upoważnić kierownika ops do wydawania decyzji administracyjnych. Zob. GMar-tyśz (w:) C. Martysz, S. Nitecki, G. Szpor, Komentarz..., s. 353; tenże, Właściwość..., s. 97-104.

⁶³    Zob. np. art 110 ust. 7 u.p.s., art. 3 pkt 11 w związku z art 20 ust 2 u.śx; art 7 ust 1 u-djn., zob. również M. Węgrzyn-Skarbek, Organizacja pomocy..., s. 215-216.

⁶⁴    M. Szewczyk, Udzielanie upoważnień do wydawania decyzji z zakresu pomocy społeczną, Casus 2004, nr 34, s. 7.

307