Zadanie 16.
: 0-1
Okres ten trwał 290—248 milionów lat temu. W tym czasie klimat drastyczne zmienił się z gorącego i wilgotnego na wybitnie suchy i kontynentalny. Wymarł/ prawie wszystkie kalamity i sygilarie, a ich miejsce zajęły kordaity. sagowce irr. rośliny z tej grupy, zdecydowanie lepiej dostosowane do suchego klimatu Nj lądzie świat zwierzęcy uległ znacznym przemianom. Labiryntodonty i wszyscy <h potomkowie zostali zepchnięci do wąskiego pasma nadmorskich równin bądj nawet z powrotem do wody. Wnętrze kontynentów objęły niepodzielnie wt władanie archozaury, pelikozaury i terapsydy.
•S Podaj nazwę okresu geologicznego, którego dotyczy powyższy opis.
Zadanie 17.
; W
Tekst I.
W Ameryce żyje wąż z rodzaju Natrix, blisko spokrewniony z naszym zaskrońcem. Zwierzę to zamieszkuje ogromne przestrzenie Ameryki Północnej Jest ubarwione dosyć rozmaicie, ale zawsze z przewagą tonów ciemnych, co powoduje, że jest mało widoczne na tle mokradeł i bagien, stanowiących jego środowisko życia. W 1904 roku stwierdzono, że na kilku wysepkach jeziora Ene węże tego gatunku charakteryzują się jaśniejszym ubarwieniem. Wyspy te są zbudowane ze skał jasnego wapienia, gdzie żerują mewy i czapie chętne pożerające niejadowite węże. Podczas przeprowadzonych badań zauważono, że wśród osobników opuszczających osłony jajowe więcej jest okazów derma | ubarwionych. Z wiekiem liczba ciemno ubarwionych osobników spada, więcej jest osobników o jaśniejszym ubarwieniu.
Tekst 2.
Ogromnie rozpowszechnionym zwierzęciem laboratoryjnym jest chomk syryjski. Wszystkie zwierzęta znajdujące się w hodowli pochodzą od trzech osobników — jednego samca i dwu samic, które zostały złowione w 1930 r : w okolicach Jerozolimy. Osobniki te były rodzeństwem, a więc jednokość genetyczną materiału wyj śc i owego hodowli była ogromna. Jednofenc genetycznej chomików syryjskich dowodzi też łatwość, z jaką można u tydi i zwierząt dokonywać przeszczepów skóry, nawet u osobników odkgłe spoin-1 wnionych. Mimo że hodowle rozpoczęto w 1930 9 mamy obecnie w hodo4 i chomiki różniące się barwą futra, oczu i innymi mniej widocznymi cechami
Określ rodzaje i charakter działania czynników ewolucyjnych przedstc*ov.- I w tekście I. i 2.
Wirusy i procaryota (bakterie i sinice)
Oczekiwana odpowiedź
Za podanie każdej cechy - I pkt.
Przykłady:
• Bardzo drobne (mikroskopijne) wymiary tych organizmów.
• Bardzo duża szybkość wzrostu i rozmnażania.
t Odporność na niekorzystne warunki (wytwarzanie przetrwalników).
| - gram ujemne,
Ij-gramdodatnie- I pkt.
Za podanie każdej cechy - I pkt.
Przykłady.
• Bakterie gramujemne mają cieńszą ścianę komórkową niż bakterie gramdodatnie - I pkt.
• Bakterie gramujemne mają dodatkowo błonę zewnętrzną (zbudowaną z lipopolisacharydów) — I pkt.
IV - I pkt, V - I pkt.
Za podanie różnicy - I pkt.
■ Szczepionka zawiera osłabione bądź martwe bakterie, surowica zaś gotowe przeciwciała.
I - I pkt, III - I pkt a) nitryfikacja (chemosynteza) - chemoautotrofy; b) amonifikacja - rozkład substancji białkowych - saprofity - I pkt.
I (działanie wysokiej temperatury) - i pkt. Działanie bakteriostatyczne - I pkt. Fitoncydy - I pkt
1,3 — b, — I pkt. 2 - c - I pkt.
4 - a - I pkt.
Za podanie każdego procesu - i pkt j Fotosynteza.
Asymilacja azotu atmosferycznego.
B~l pkt.
Za podanie wyjaśnienia - 2 pkt Przykład:
■ Rośliny motylkowe otrzymują azot potrzebny do syrueiy betek, bakterie otrzymują od roślin glukozę, stanowiącą iródto e*W£ś | koniecznej do asymilacji azotu (redukcja).