DSC04033

50 1JIK ll .Ol 1 Ił "/.HA

50 1JIK ll .Ol 1 Ił "/.HA

	nv\a lU-y	■ publiki	ioji ł matoł	*tałów	luu
sunko	W O |H'	Iny pro:	l'll osadów	I7.WIII	tor:
znnloi	it ty Ik	o w Kc	jtlinio Now	o ta rak:	lej,
pneow	Ti- nio i	ihni£ala	się, co um	ożliwił	0 c
wiolo	nariucLM	onych ei	•o*ją. W str	efie nt	ijwl
opadli	a w da	gu około	i 1 min lat	mniej	wię

totfiaficznych wynika, /a sto-1 ,i*dowyGh hm Podhalu mo/.na 1 która w ciągu czwartorządu | ciągła akumulacją ouudów nic- j sej subsydencji dno kotliny ] o 150 m, W kotlinie miiliaM wyznncsyó dwa kierunki osi subsydencji: w przybliżeniu równoleżniko-jB wy i południkowy.

Równoleżnikowa oś subsydencji przesuwała się z południa na p>ół- ■ noc, tj. od pasa skałkowego ku Gorcom, gdzie znalazła się w holoeenie 1 na linii Wżar — Szlembark — Łopuszna — Lasek. W ślad za przeswfl waniem się ku północy strefy największej subsydencji, postępował 1 w tym samym kierunku ruch wypiętrzający, którego ślady są obecnie 1 rozpoznawalne nieco na północ od strefy Domański Wierch — Gron- i ków — Czorsztyn.

Drugi kierunek — mniej więcej południkowy, ujawnia się jako kil- ■ ka stref obniżających się, ułożonych na przemian ze strefami podnoszą- j cymi się. Nałożenie się tych dwóch kierunków w rejonie Frydman —■ Dębno oraz w okolicy Nowego Targu i Czarnego Dunajca stworzyło do-* godne warunki do osadzania się i zachowania stosunkowo miąższegdM i kompletnego profilu czwartorzędu. Te obniżenia warunkowały spływ* głównych rzek, tj. Białego i Czarnego Dunajca oraz Białki, i umożliwi-1 ły zachowanie się ich tarasów.

Ruchy tektoniczne zaburzyły wysokość względną tarasów, zwłaszJ cza najstarszych. Było to przyczyną błędnych korelacji poszczególnycłB tarasów w dawniejszych badaniach. Przykładem tego może być grzbiet J Domański Wierch — Rogoźnik, przykryty osadami jednowiekowymi, alęl zaliczonymi do kilku różnych jednostek czwartorzędu (E. Romer, 1929a* B. Halicki, 1930). Koncepcje te doprowadziły do przecenienia roli naj-1 starszej pokrywy w rzeźbie Kotliny Nowotarskiej, gdy tymczasem po-1 krywa ta tworzy tylko wąską listwę wokół dna kotliny, zbudowana z osadów miąższości do 20 m.

Zasięg zasypania w kotlinie zmieniał się w poszczególnych okresach! plejstocenu. W młodszych okresach przesuwał się systematycznie w stroB nę Gorców, a odsuwał się od jej południowego obrzeżenia, które było] wypiętrzane i denudowane.

Na podstawie zasięgu i miąższości zasypania w poszczególnych okre-J sach czwartorzędu szacuje się, że objętość materiału skalnego pochodzą^ cego z Tatr nie przekracza 7 km* (a nie 20 km⁸ — E. Romer, 1929a)J Obniżyło to tatrzańskie dorzecze Dunajca o około 35 m. Ubytki były] prawdopodobnie kompensowane ruchem podnoszącym, na co zwraca] uwagę Z. Wójcik (1968), który szacuje podniesienie zachodniej częśc|| Tatr na około 20 m.

Z przedstawionych uwag wynika, że podstawowe materiały straty-i graficzne na obszarze Tatr są różne od materiałów z Kotliny Nowotar-j skiej. Tatry są niemal zupełnie ogołocone z pokryw plejstoceńskichl i tylko utwory ostatniego zlodowacenia są stosunkowo dobrze zachowa* ne. W Kotlinie Nowotarskiej istnieje natomiast bardzo dobrze zachowa-i’ ny system pokryw wodnolodowcowych, zwietrzelin, a także sporo stał nowisk flor plejstoceńskich i holoceńskich, co ułatwia poznanie profiluj czwartorzędowego. Na obszarze Tatr i kotliny przedmiotem studiów jest]