DSC04122

‘OCKN MK.7,1 łri.KJST 139 VI\.W 11 ON i\W l K.TOKIły.YMK 1

Obecność osadów orgmmgonlcznych zarówno w obrąbie analizowanych aiuwiów (Barkowio© Mokre, Sewerynów), jak lei, w zagiąbieniach wysoczytnowych wciągniętych w ówczesną sieć odpływu powierzchniowego (OlszeWice), a przede wszystkim ich wnikliwa analiza palinologicz-na i powiązanie z danymi geologicznymi (J. Lilpop, 1930; J. Lilpop, lv Passendorfer, \925a, b; E. Passendorfer, 1931a; J. Trela, 1930, 1932;

V’.. lUihle, 1952c, 1956; M. Sobolewska, 1952a, 1956; I. Jurkiewieżowa,

K. Hamakowa, 1960) umożliwiła podzielenie interglacjału mazowieckiego na dwie główne części: przedoptymalną, odznaczającą się przewagą erozji wgłębnej i pooptymalną, charakteryzującą się przewagą akumulacji (S. Z. Różycki, 196la, b, 1964b, 1967a, 1972a; K. Grzybowski, 1966, 72; II. Ruszczyńska-Szenajch, 1966b; L. Lindner, 1970b, 197la; J. Lewandowski, 1977).

Według S. Z. Różyckiego (1961b, 1964b, 1972a) erozja wgłębna odbywała się w dwóch lub trzech etapach, przerywanych okresami nieznacznego poszerzania dolin. W optimum klimatycznym interglacjału wcięcia dolin osiągają maksymalną wartość i od tego momentu następuje ich za-sypywanie aluwiami przy jednoczesnym poszerzaniu koryt przez erozję boczną (fig. 47). Ta zasadnicza zmiana, zaznaczająca się w przejściu

Fig. 47. Przekrój przez dolinę u podnóża kuesty „podwapie-niaków” jury środkowej w okolicy Zastronia koło Jastrzębia, zapełnioną przez cztery serie aluwialne (i—4) interglacjału mazowieckiego i mułki jeziorzyska dolnej Pilicy (5) przykryte przez gliny zwałowe stadiału maksymalnego zlodowacenia środkowopolskiego (6) i młodsze piaski (7)

(według S. Z. Różyckiego, 1972a)

działalności rzek z erozji wgłębnej do akumulacji, przy jednoczesnym czterocyklicznym rozwoju erozji bocznej, była wynikiem zmieniających się warunków klimatycznych, które postępowały w kierunku stopniowego ochłodzenia (S. Z. Różycki, 1961b, 1964a).

Z precyzyjnych opisów serii rzecznych interglacjału mazowieckiego w północno-zachodniej części regionu świętokrzyskiego (S. Z. Różycki, E. Riihle, I. Jurkie wieżowa, W. Karaszewski, E. Cieśla) wynika, że w stropie osadów* drobnoziarnistych kończących poszczególne cykle akumulacji aluwialnej, a w spągu żwirów rozpoczynających osady cyklu następnego pojawiają się wspomniane wkładki utworów organogenicz-nych (fig. 48). W interpretacji S. Z. Różyckiego (196la, b, 1964b, 1967a, 1972a) utwory te powstawały w obrębie starorzeczy rozwijających się na powierzchniach stopniowo zasypywanych przez coraz to młodsze alu-wia. Tym samym wspomniane utwory organogeniczne, mimo iż pocho-