DSC04167

1B4 niiH/.A W V MT 1,1*1 IW ANI A f NTM ATYUMACIA

zeapół oiidów ozów Tni^AiRoioi 5 -JO m J#nt oddzielony od dolnego wkładkami gliny zwałowej, świadczącej o zapoczątkowaniu ztpadanu się lodu nad tunelem ozu. Górny zespół stanowią piaski ze żwirem, słabo wysegregowane, z dużą domieszką pyłu oraz o zróżnicowanej granu. lacji, z wkładkami mułków soliflukcyjnych i glin zwałowych.

Owa zespoły osadów — dolny i górny — są znane również z dorzt-cza Widawki, np, w Antoniówce (M. D. Baraniecka, 197 lb). W tym samym regionie wyróżniono niewielkie pagórki akumulacji szczelinowej, nie zasługujące na miano ozów i odpowiadające zapewne wyłącznie górnemu zespołowi osadów ozów. Pagórki te są zbudowane ze słabo wysegregowanych, zaglinionych piasków z domieszką żwirów, z towarzyszącymi wkładkami gliny zwałowej.

Do najmłodszych ogniw stratygraficznych stadiału mazowiecko-pod-laskiego należą osady martwego lodu z całej strefy recesji; takie jak osady kemów, osady moren martwego lodu oraz osady ciągów morenowych młodszych od fazy grójca, a także recesyjne osady wodnolodow-cowe.

Osady kemowe stadiału mazowiecko-podlaskiego są znane m. in. z Wysoczyzny Siedleckiej (J. Nowak, 1969), znad dolnej Pilicy (K. Ry-wocka-Kenig, 1966) oraz z dorzecza Widawki (M. D. Baraniecka, Z. Sarnacka, 1971). Badania strefy marginalnej stadiału mazowiecko-podlaskiego w dorzeczu Widawki stały się podstawą opracowania klasyfikacji kemów na tle etapów deglacjacji (M. D. Baraniecka, 1969a). Na wymienionych obszarach wyróżniono piaski i mułki kemów limnoglacjalnych i tarasów kemowych, piaski drobnoziarniste pagórków i plateau kemo-wych oraz piaski z domieszką żwirów pagórków i wałów kemowych flu-wioglacjalnych. Miąższość osadów kemowych wynosi kilka do ponad 10 m. W obrębie osadów kemowych w dolnej części napotyka się czasem warstwy osadu bardziej gruboziarnistego, wyżej główna masa osadu jest zazwyczaj drobnoziarnista, a w stropie bądź na stokach wzgórz występują warstwy gliniastych piasków ze żwirem, niekiedy, z głazami oraz czasem gliny zwałowe.

Osady moren czołowych, ozów i osady martwego lodu młodszych faz recesyjnych wykazują skład podobny do analogicznych osadów starszych faz. Piaski i żwiry z domieszką głazów tego wieku są znane z Wysoczyzny Siedleckiej w postaci ciągów moren czołowych od najstarszego Kołodziąż — Kornica, poprzez drugi Kołbiel — Anucin do trzeciego, najmłodszego, Garczyn — Rogów —■ Żurobice (J. Nowak, 1969). W okolicach Łęczycy wyodrębniono fazy: ozorkowską, łęczycką i kutnowską (M. D. Baraniecka, 1959). Na obszarze Wysoczyzny Rawskiej (K. Baliń-ska-Wuttke, 1961, 1965) wyróżniono osady kilku etapów postoju czoła lądolodu.

Na szczególną uwagę zasługują też piaszczysto-żwirowe osady Wzgórz Domaniewickich kilkudziesięciometrowej miąższości (Z. Klaj-nert, 1966). Powstały one, podobnie jak wzgórza okolic Ozorkowa, prawdopodobnie w strefie spojenia dwu lobów lodowcowych: lobu Widawki i Warty na zachodzie i lobu Wisły na wschodzie, przypuszczalnie w czasie odpływu wód z tych lobów w okresie topnienia lodu.

W osadach akumulacji wodnolodowcowej — warstwowanych piaskach ze żwirami — między Włocławkiem, Warszawą i Nowym Miastem nad Pilicą w wielu miejscach występują skorupki ślimaków, które