DSC04664 (3)

WSTĘP

GENEZA „KSIĘDZA MARKA”

Ksiądz Marek, napisany podczas drugiego pobytu Juliusza Słowackiego w Paryżu, został ogłoszony drukiem pod koniec listopada 1843 r.

Słowacki miał wtedy za sobą spory dorobek literacki. Powstały już powieści poetyckie: Lambro, Żmija, Godzina myśli, ukazały się drukiem dramaty: Kordian, Balladyna, Mazepa, Lilia Weneda oraz poemat Beniowski. Jednak twórczość poety została przyjęta przez emigrację dość chłodno. Adam Mickiewicz scharakteryzował ją dość obcesowo jako „piękną świątynię, w której jednak nie ma Boga”.

Twórca zdawał sobie sprawę z tego, że nie potrafi nawiązać kontaktu z odbiorcą, że jego utwory nie spotykają się z pożądanym oddźwiękiem społecznym. W tej sytuacji należało całkowicie zmienić sposób pisania, nieodzowne też były nowe treści.

Literaturę polską na emigracji (w latach romantyzmu) cechował silny związek z problematyką społeczną i polityczną. Uchodźcy mieli nadzieję na wybuch w Polsce kolejnego powstania. Ta atmosfera oczekiwania na czyn zbrojny kształtowała poglądy ówczesnych pisa-rzy-emigrantów. Uważali oni, że swoją działalnością literacką pomagają Ojczyźnie. Twórcy ci silnie akcentowali konieczność narodowego charakteru sztuki i zwracali uwagę na jej związki z historią. Zwłaszcza poezja stała się głównym wyrazem umiłowania Ojczyzny. Słowackiego szczególnie intrygowały dwa okresy minionych dziejów: czasy hąjdamaęzyzny i lata wojen konfederackich.

Na wybór takich zainteresowań wpłynęły poza przeżyciami osobistymi i oddziaływania literackie. W owym czasie w Paryżu ukazało się wiele rozpraw dotyczących historii Polski. Szczególne znaczenie przypisywano ostatnim latom panowania Stanisława Augusta Ponia-