Dynamiczność stylu
23
ten
bił,
ior.
ego
:ę
e-
n
y
i
p
LEPIEJ NAPISAĆ: NIŻ:
Zakład produkuje modne obuwie i ga- Zakład produkuje modne obuwie i galanterię
lanterię skórzaną. Obuwie jest chętnie skórzaną. Młodzież chętnie kupuje obuwie,
kupowane przez młodzież.
Drugi tekst jest niespójny, można odnieść wrażenie, że w jego drugim zdaniu mówi się o innym obuwiu niż w pierwszym. Zamiana zdania na stronę bierną usuwa problem, ale jeszcze lepiej byłoby rozwiązać go w inny sposób, bez uciekania się do konstrukcji biernej, np.
Zakład produkuje modne obuwie i galanterię skórzaną. Obuwie cieszy się popularnością wśród młodzieży.
7. Dynamiczność stylu zmniejsza się ponadto, gdy czynności są wyrażane za pomocą rzeczowników odczasownikowych (np. powrót, zakup), por.
LEPIEJ NAPISAĆ: NIŻ:
Jak wrócisz, zadzwoń do nas. Po powrocie zadzwoń do nas.
Pozwolił, żeby kupili samochód. Pozwolił na zakup samochodu.
8. Dynamika stylu obniża się także wraz ze stosowaniem bezosobowych form czasownika zakończonych na -no i -to, np. zrobiono, powiedziano, zawieziono. Dodatkową wadą tych form jest to, że całkowicie eliminują informację o wykonawcy czynności. Zamiast posługiwać się nieokreślonym rozpoczęto poszukiwania, warto napisać, kto je rozpoczął. Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, w których wykonawca czynności jest nam nieznany lub wolimy, żeby pozostał nieznany czytelnikowi.
9. Tempo to szybkość, z jaką rozwija się opowiadanie o zdarzeniach. Teksty, które przykuwają uwagę czytelników, wyróżniają się szybkim, żywym tempem. Obecnie czytelnicy tak łatwo odrywają się od słowa pisanego, że aby ich zatrzymać przy lekturze, trzeba umieć utrzymać w opowiadaniu żywy rytm składniowy wypowiedzi. Zapewnia go naprzemienne stosowanie równoważników zdań, krótkich zdań prostych oraz zdań złożonych współrzędnie, składających się co najwyżej z dwóch członów, np.
Na podwórku było ciemno jak w studni. W żadnym z okien domu nie paliły się światła. Usiłowałem przypomnieć sobie, gdzie dokładnie biegnie ścieżka. Nie trwało to długo. Takich rzeczy się nie zapomina. Jak umiejętności jazdy na rowerze. Pognałem przed siebie i coś rąbnęło mnie w głowę. Zobaczyłem wszystkie gwiazdy i upadłem jak długi.
Kręciło mi się w głowie. Spojrzałem w górę. W słabym blasku księżyca zobaczyłem huśtawkę. Jedna z tych zmyślnych drewnianych ozdób ogrodu. Nie było jej tu w czasach mojego dzieciństwa i nie zauważyłem jej po ciemku. Zrobiło mi się słabo, ale czas odgrywał decydującą rolę. Nazbyt energicznie zerwałem się z ziemi i o mało znów nie upadłem. (H. Coben)
Dynamikę opowiadania szczególnie uwydatniają konstrukcje pozbawione elementów gramatycznych wyrażających stosunki między poszczególnymi członami wypowiedzi, a więc bezspójnikowe połączenia zdań w wypowiedzeniu złożonym oraz pozbawiona operatorów międzyzdaniowych sekwencja wypowiedzeń, por.
J