DSC07814 (2)

3. Uióż zdania z podanych niżę/ grup wyrazów:

a)    Scńptares, u, opus, Cicero, haurire.

b)    Ontorcs antiqui, iuris peritus, philosophiae praeoeptor, raultus (-a,

c)    Orator, ius, prudentia. necessarius (-a, -um), esse.    '

d)    Viri docd, de, opus cdebre, Cicero, disputare.

Rzeczowniki deklinacji III (typ mieszany). Participium praesentis activi.

LECTIO NONA

, VARIA    '    jtP^⁰'

<JrUtA' « «0*<*f**    {*^*1 *SŁ.łute    *44WUyóltai

Panem et areenses? jFinis corónąl opus. ,Ars ,1 ong^ yitabr^s^ow,*] _r "Si ihil ab grącu pąrt£ beątuip (es^)- ⁽J^ames^/ł^fiu^ i$a|$stra. ptasią: infcrs esteci bómfajs    a! vis‘. QSoa^crmusfjjmttfe

“^omw-ma^Homo «t *aSniajf^ci^e    idenś^sana^ in (Wpo^*

iSiio. Vis camic^llJi^et OtBl ,

CałOrOtU *i;T^ł;l',siU,.^/ ^.*vC_/.’>r”o d*ŻVŁl/6^ ^ł^UÓ^UlClU    jju Ol (;< •'■ ~X ^^/s C

|1|,Henno sapiens- Dei facientes aaiuvakt (Varro). Nihil difficfle amąnti esse, rato (Cicero), fJmfus ageńti ĆLies longas e^ (js^e&ą)) Amantnnn iraejć&tfns' integratio (Terentius). InfmjGl^sl^^l^Siias t^^oris,^l*quae iiiagifs apparef ^i^pi^nGt^s ^ijengęa^ jL^óic^um⁰ <£u^ ’ sapiente, ^ł]?fapsertim ciim sapiSiii pf^osophd,'etiani indpcto ommgigny&_nm& t'sŁ Temperantia ćłt mode-rauo cupiditatum ratiónl śooedjens^Uicera)': ^nvL

CICERONIS SENTENTIAE DE PHILOSOPHIA SELECTAE

Philosophia est cuJtura annni. Ut ager quamvis fertflis sine cultura fructuósus esse non po test, sic sine doctrfna animus, ita est utraque res sine aitera debili s. Nec quidquam aliud est philosophia praeter studium sapientiae.

Philosophia virtutis contmet et officu et bene vivendi discipllnam. Sola haec disciplma digna studiósis ingenuarum artium, digna eruditis, digna Claris viris, digna principibus, digna regjbus. Philosophia est quasi parens omnium artium.

SENTENTIAE

Pif consihi expers mole ruit sua. (Horatius) Plus ratio ąuam vis caeca yalere solet. (Gallus)

Gaudę, mater Polonia,

Prole fecunda nobili Summi regis magnalla Laude freąuenta viglli.

ĆWICZENIA

1. Podaj znaczenie poznanych przymiotników wymienionych w kolumnie 1 i przetłumacz utworzone od nich rzeczowniki zakończone na -ta*, wyrażające pojęcia abstrakcyjne. Zakończenie -tas przekształciło się w j. angielskim w -ty, w j. francuskim w -tó. Porównaj:

j. łaciński    j. angielski j. francuski

antiąuus	antiąuitas	antiąuity	antiąuite
felix	felicitas	felicity	felicite
humanus	humanitas	humanity	humanite
posterus	posteritas	posterity	posterite
utilis	utilitas	utility	utilite
varius	varietas	variety	variótfc
verus	veritas	verity	verite

2. Od jakich wyrazów łacińskich pochodzą używane w języku polskim wyrazy: agent, amant, laborant, ignorant, docent, student, kontynent, komponent, mutant, inteligent, prezydent, konkurent, abstynent.

X.

LECTIO

DECIMA

lndicativus praesentis, imperfecti, futuri I, periecti, plusquamperfecti, futuri II passivi. Imperath/us i iniinitwuś praesentis passivi. Verba deponentia, semideponentia.

VARIA

We

.. PUer librum legit. Liber a puero legitur. Magister a discipulis salut atur. Exemplis trahimur, verbis docemur. A medico curamur, natura san amur. Fortuna vitrea est: tum, cum splendet, frangitur (Publilius Syrus). Fata mutari non possimt (Cicero). Ingemi vis praeceptis alitur et crescit (Senepa). Nil recte sine exemplo docetur (Columellą). ,    /

UOpct ^rlO’^Q> w'; m\ a-c¹    W    ^

dea j^ta est, Acta e^t fibula. Nullr^Socr^t^ libri n^bis tr^diti sunt^ullj enim'a socrate śęrjpti erant Multa' a^lscriptpribusańtląuislae SęćrŚię tradita