26
nŁ = K -K "K -K T-y wy “ty Tjy cy
n K. „ = K -KL *K -K
“lx juc “rac jx cx
Dla narzędzi wieloostrzowych do obróbki otworów (wiertła, pogłębiacze, rozwiertaki, gwintowniki) wzory dotyczą sumarycznej składowej posuwowej F^ oraz wypadkowego momentu obrotowego U jaki tworzą składowe Fy i Fp •
' Przy wierceniu siłę Ff i moment M oblicza się ze wzorów
Ff = |f (2.11)
. M | Cm-D M.pU“.KM [Nm] (2.12)
Przy powiercaniu-, pogłębianiu i rozwiercaniu
Ff = Cp.Dap.gep-pUp*KM [nJ (2.13)
M = Cju'f^-g^-l^-% M 1 (2.14)
gdzie: C , Cu - współczynniki stałe zależne od rodzaju materiału obrabia-P M i
nego oraz od czynników we wzorze niewyodrębnionych [|2.1,
2-2]*
V V V % eM* UM 1 ^7kładniki potęgowe,
Ku - współczynnik poprawkowy charakteryzujący własności wy-trzymałościowe materiału obrabianego,
D - średnica narzędzia w mm.
' We wszystkich odmianach frezowania (poza przypadkiem, gdy Amay = consij siły i moment obrotowy są okresowo zmienne, gdyż zależą od chwilowego przekroju warstwy skrawanej.
freza
Chwilową składową oporu skrawania F* przypadającą na ostrze walcowego oblicza się ze wzorów: dla ostrzy prostych [2.1,2.8]
(2*15)
dla ostrzy śrubowych [2.1J
Pm+1 H i <pP m+2 fu m+2i I -1
gdzie; Cm- współczynnik i wykładnik zależne od rodzaju materiału ob-"1 ' ' : . rabianego i materiału ostrzy [,2*1 * 2.2 Ji,
D - średnica freza w mm,
B - szerokość frezowania w mm,
p„ - posuw na ostrze w mm/ostrze,
Za
fi - kąt położenia ostrza w danym momencie w stopniach [;2.1,
*P'j ~ ®4t wejścia ostrza w materiał w stopniach,
^2 — ^4® wyjścia ostrza z materiału w stopniach,
Ąg— kąt pochylenia linii śrubowej ostrzy w stopniach.
o ostrzaoh prostych i śrubowych obliczamy ze wzoru
Średnią sumaryczną siłę obwodową Fvo przy frezowaniu frezami walcowymi
(2.17)
Dla frezów walcowo—czołowych
gdzie t Czo, az, ez, uz, rz, nz, sz - współczynnik 1 wykładniki potęgowe
zależne od rodzaju materiału obrabianego i materiału ostrzy
z - liczba ostrzy freza, g - głębokość skrawania w mm, v - prędkość skrawania w m/min,
Kjj - współczynnik poprawkowy uwzględniający wytrzymałość na rozciąganie lub twardość materiału obrabianego. ~ j
średnią obwodową siłę oporu skrawania można obliczyć ze wzoru
(2.19)
gdzieś zc - liczba ostrzy czynnych (jednocześnie skrawających).
2.4. METODY POMIARU SIŁ SKRAWANIA
Siły skrawania można zmierzyć-następującymi metodamj|:
a) bezpośrednio
- zrównoważenie siły ciężarem
b) pośrednio
- pomiar momentu skrawania,
- pomiar mocy skrawania,
- pomiar odkształceń plastycznych,
-'pomiar odkształceń sprężystych.
Uetody pomiarowe realizuje się za pomocą urządzeń zwanych fczujnikaafi), które badaną wielkość przekształcają w wielkość łatwą do pomiaru.
Czujniki można podzielić na parametryczne i generacyjne, wśród których wyróżnia się odmiany elektryczne i nieelektryczne. Czujnikami parametrycznymi nazywamy czujniki, które przekształcają zmiany mierzonej wielkośoi na zmiany parametrów łatwych do pomiaru. Czujniki generacyjne natomiast wytwarzają podczas zmian wielkości mierzonej energię elektryczną lub mechaniczną.