DSCF2098 (2)

Do czujników parametrycznych zaliczamy: - pneumatyczne, - tensometryczj (rezystancyjne), - indukcyjne, - pojemnościowe, - magnetospręźyśte*- - J toelektryczne,    *

Do czujników generacyjnych zaliczamy: - mechaniczne, - hydrauliczne, -f ■ zoelektryczne, - elektrodynamiczne, - elektromagnetyczne, - termoelektr czne.

Największe zastosowanie w pomiarach wielkości dynamicznych znalazły a tody oparte na pomiarze wywołanych odkształceń sprężystych, a w szczegół ności czujniki tensometryczne opisane w dalszej części skryptu. Z własno ściami użytkowymi innych typów czujników oraz konstrukcją siłomierzy d badania oporów skrawania można zapoznać się w literaturze [2.j5» 2.6].

.    2.4.1. Czujniki tensometryczne    ..

eitWv- (oW ł owm u? 1om t/om)

JTensometrem Worowym nazywamy przewodnik elektryczny wykonany z drutu o dużej oporności (najczęściej konstantami) naklejony na.podkładkę nośną z papieru lub celuloidu (rys. 2.4). Podkładka nośna oraz warstwa kleju spełniaj-ą rolę zarówno elementu przenoszącego odkształcenia badanego przedmiotu na drucik oporowy jak i rolę dielektryka w stosunku do metalowej powierzchni przedmiotu.

Rys. 2.4. Tensometr krato-    Rys. 2.5. Mostek Wheatstone'a: a) sohe-

wys 1 - drucik oporowy,2 -    mat elektryczny, b) schemat mostka z

podkładka nośna, 3 - war-    jednym tensometrem czynnym

stwa kleju, 4 - końcówki

łączące    .•

Tensometr naklejony na badany element pod wpływem odkształceń, a więc i naprężeń zmienia swój opór o wartość AR, przy czym

'^§=K*c;    (2.20)

gdzie: R - opór nieodkształconego tensometru,

K - stała tensometru,

C - odkształcenie jednostkowe.

Z uwagi na bardzo małe zmiany oporu tensometrów nie przekraczające 0,5 do 1 Q , podstawowym schematem pomiarowym w tensometrii jest układ Wheat-stone'a, składający się ze jźródła zasilającego, czterech oporów i przyrządu pomiarowego (rys. 2.5ą).

Jeśli Jeden z oporników (tensometrów) zostanie poddany odkształceniu,a Jego opór zmieni się o + AR (rys. 2.5b) łatwo wykazać, te zostanie spełniona zależność    __ _ ’

. AD 1 AR\ ‘    „

(2.21)

Z zależności tej wynika, że względna wartość sygnału wyjściowego Jest równa 1/4 względnej zmiany oporu Jednego czynnego tensometru.

Można również wykazać, że (.2.61:

— w przypadku odkształcenia dwu tensometrów położonych w przeciwległych gałęziaoh mostka (np.i| 'R^ + AR i R^ +AR, lub Rg +AR i Rj +AR -rys. 2.6a) zależność (2.21) przyjmie postać

a.    b.

Rys. 2.6. Schematy układów mostkowych: a) z dwoma tensometrami czynnymi w przeciwległych gałęziach mostka, b,c) z dwoma ten-., sometrami czynnymi w przyległych gałęziach mostka, d) z czterema tensometrami czynnymi

~U^ ⁼ 2 TT    f *²²!

- w przypadku Jednakowego odkształcenia dwu tensometrów w przyległych gałęziach (rys. 2.6b)

p. 0 j    (2.23)

w przypadku Jednakowego co do wartości lecz przeciwnego co do znaku odkształcenia dwu tensometrów w przyległych gałęziach mostka (rys. 2.6o)

(2.24)

AU 1 AR

^=2TT