DSCF5070

Zaburzenia gospodarki wodnej

Franciszek Kokot, Edward Franek

Zaburzenia goBpodarki wodnej rzadko są spowodowane izolowaną utratą samej wody (intensywne pocenie się) lub jej nadmiernym poborem. Zwykle utracie lub poborowi wody w mniejszym lub większym stopniu towarzyszą równoległe utraty lub pobór różnych elektrolitów, co rzu-tuje na objętość i skład elektrolitowy płynów ustrojowych oraz ruch wody pomiędzy przestrzenią poza komórkową i śród komórkową, a co za tym idzie - na zmiany hemodynamiczne.

Wśród zaburzeń gospodarki wodnej wyróżnia się stany przewodnienia i odwodnienia, które mogą przebiegać z izotonią, hipotonią lub hipertonią płynów ustrojowych.

1. Stany odwodnienia

1.1. Odwodnienie izotoniczne

HdjęJFJ n i c j a

Odwodnienie izotoniczne to niedobór wody w ustroju przebiegający z prawidłową efektywną molałnością (izotonią) płynów ustrojowych.

Ej E Tl OL O G I A I PATOGE NE ZA Przyczyny:

1)    utrata izotonicznych płynów przez

a)    przewód pokarmowy

b)    nerki

c)    skórę (u osób oparzonych)

2)    utrata krwi

3)    unieruchomienie dużej objętości płynów ustrojowych w przestrzeni trzeciej.

Następstwem jest oligowolemia, która może prowadzić nawet do wstrząsu oligowolemicznego.

QOBRAZ KLINICZNY I ROZPOZNANIE

Występują objawy oligowołemii (hipowolemii):

1)    obniżenie ciśnienia tętniczego (wcześniej rozkurczowego) i ośrodkowego ciśnienia żyłnego (zapadnięcie żył szyjnych)

2)    Lachykardia

3)    skąpomocz

4)    objawy niedokrwienia ośrodkowego układu nerwowego (OUN)

5)    suchość błon śluzowych, suchość i zmniejszenie elastyczności skóry.

Rozpoznanie opiera się głównie na:

1)    wywiadach - zlewne poty, biegunka, wymioty, utrata krwi lub utrata płynów przez przetoki, oraz

2)    stwierdzeniu objawów oligowołemii (p. wyżej) i zwiększonego stężenia kreatyniny w surowicy przy zwykle prawidłowym jonogramie.

Rozpoznanie różnicowe obejmuje wszystkie stany chorobowe przebiegające z hipotensją — przyczyny sercowe, mózgowe, zatrucia i in.

H LECZEN I E

Postępowaniem z wyboru jest podawanie utraconego płynu (krew, osocze, płyny elektrolitowe) w objętości równoważącej straty. Jeżeli się mierzy ośrodkowe ciśnienie żylne, to celem podawania płynów jest zazwyczaj osiągnięcie 10—12 cm H2O.

1.2. Odwodnienie hipertoniczne

H P E F I N I C J A

Odwodnienie hipertoniczne to niedobór wody w ustroju przebiegający ze zwiększoną efektywną molałnością (hipertonią) płynów ustrojowych.