DSCF7894

Lilianna Bieszczad

Lilianna Bieszczad

śród innych⁵* Trzeba też zwrócić uwagę na rozwijającą się karierę _ź słu dotyku we współczesnej sztuce i kulturze, widoczną szczegó]_n^' poszukiwaniach z kręgów działań medialnych i multimedialny^ ^w podkreśla choćby Welsch”. W aspekcie tego typu praktyk arty_sty^° nych pojawia się szereg zagadnień o naturze somaestetycznej, jak problem zmysłowego zanurzenia w świecie wirtualnym (imersi przedłużania i mamienia zmysłów, badania nad zwiększeniem wrJ’ iiwości ludzkiej skóry i zmysłów, eksploracją granicy pomiędzy ^ trzem a zewnętrzem itp.

Jest jeszcze szereg innych zagadnień, o których możemy ty]u wspomnieć, a które w ogóle świadczą o wadze problematyki l_U(j, kiego ciała w kulturze współczesnej. Przytoczmy ujęcie w literaturze gdzie ciało jest taktowane jako rodzaj tekstu, znaku domagającego się interpretacji^{1 2 3}. Nie chcemy pominąć także wszystkich tych działań artystycznych, w których podejmowane są problemy wynikające z „de-lesności" współczesnego człowieka, jak na przykład problem starośd ułomności, choroby, obsceniczności, wstrętu itp.⁴

Powyższe rozważania stanowią tylko niewielki przyczynek do badań somaestetycznych, świadcząc o tym, jak ważna staje się problematyka dotycząca ciała w czasach obecnych i w jakich kierunkach zmierza zainteresowanie jego eksploracją. Chyba nie ma wątpliwośd co do tego, że znajdujemy estetyczny potencjał w ciele, ale czy może stać się ono kategorią stricte estetyczną? Być może stanie się tak na mocy relacji z kategorią aisthesis, a doświadczenie cielesnych doznań będzie równie mocno związane z pojęciem doświadczenia estetycznego, jak dzieje się to w przypadku doznania zmysłowego. Odpowiedzi na to pytanie możemy szukać w kulturze ponowoczesnej, opisywanej jako ciałocentryczna, w której, jak pisze Zygmunt Bauman, ciało jako organ konsumpcji jest ćwiczone i nastrojone na jak największą absorpcję do-

_Ver»P

badań nad ciałem w estetyce

»kty^wy

481

.„nin⁰

s?"-

PŁd, a i^eS° zmysłowa chłonność _iesł Lsbom³²- Być może chłonność ludzkiego '.^Pł°^dda^a nie-[zakresie doświadczenia estetycznej „ ^zie także ^estetycznych z odbiorem poprzez ciał* *"*** ^wi^ac

³¹ Z. Bauman, Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń 19%

1

W. Tatarkiewicz, Pism zebrane, t. II, Droga przez estetykę, 1972, s. 19.

2

⁸ W. Welsch, Estetyka poza estetyką, op. cit., s. 127.

3

Zob.: A. Adamiecka-Sitek, Teatr i tekst, Kraków 2005; Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości literaturze polskiej XX wieku, red. H. Gosk, Izabelin 2002; Corporeal Inscriptions: Representations of the Body In Cultural and Literary Tats and Practices, red. E. Lorek-Jezińska, K. Więckowska, Toruń 2005; Między słowem i ciałem, red. L. Wiśniewska, Bydgoszcz 2001.

4

⁵¹ Trzeba by przywołać wiele interesujących prac na ten temat, jak choćby publikacje I. Kowalczyk, M. Bakke. Zob. I. Kowalczyk, Niebezpieczne związki sztuki zdałem, Poznań 2002; tejże: Ciało i władza - sztuka krytyczna lat 90., Warszawa 2002; M. Bakke, Cioto otwarte. Filozoficzne reinterpretacje kulturowych wizji cielesności, Poznań 2000; L Nead, Akt kobiecy. Sztuka, obscena i seksualność, przeł. E. Franus, Poznań 1998.